Kiến nghị mở rộng áp dụng cơ chế đặc thù gỡ vướng các dự án đất đai

Thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị, Chính phủ đã báo cáo Quốc hội về việc ban hành nghị quyết mở rộng áp dụng Nghị quyết 170 trên quy mô toàn quốc.

Trong phiên họp sáng 8/12 thuộc Kỳ họp thứ 10, Quốc hội nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra đối với một số nội dung bổ sung, trong đó có dự thảo nghị quyết mở rộng phạm vi Nghị quyết 170/2024 về cơ chế đặc thù tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến dự án và đất đai đã có kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại TP.HCM, Đà Nẵng và Khánh Hòa, đồng thời áp dụng cho các trường hợp tương tự tại các địa phương khác.

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, tính đến ngày 1/12/2025, việc triển khai Nghị quyết 170 tại 5 địa phương gồm Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Khánh Hòa và Tây Ninh đã xử lý được 1.759/2.161 hồ sơ dự án và nhà đất, tương đương 81,39%. Tổng vốn đầu tư liên quan ước đạt hơn 220.433 tỷ đồng, qua đó đưa vào khai thác trên 6.000 ha đất. Số còn lại 402 trường hợp, chiếm 18,61%, đang được các địa phương tiếp tục xử lý.

Kết quả trên cho thấy cơ chế tháo gỡ vướng mắc đối với các dự án vướng thanh tra, kiểm tra, bản án đã phát huy hiệu quả, phù hợp nhu cầu thực tế, giải quyết được hàng nghìn dự án tồn đọng và mở đường cho nguồn lực phát triển kinh tế, đồng thời hạn chế lãng phí.

Theo Bộ trưởng, quá trình thực hiện Kết luận 77 cho thấy Đà Nẵng và Khánh Hòa đã đề xuất danh mục 230 trường hợp có tình huống pháp lý tương tự. Ban Chỉ đạo 751 của Chính phủ cũng tổng hợp được 1.104 dự án và quỹ đất trên toàn quốc thuộc nhóm tương tự.

Trên cơ sở đó, Đảng ủy Chính phủ đã trình và Bộ Chính trị đã cho ý kiến ngày 18/11/2025, thống nhất việc cần áp dụng cơ chế đặc thù để xử lý vướng mắc. Chính phủ vì vậy đề nghị Quốc hội cho phép mở rộng phạm vi áp dụng Nghị quyết 170 trên toàn quốc.

Dự thảo nghị quyết nêu rõ yêu cầu tăng cường phân cấp, phân quyền; nâng cao trách nhiệm thực thi của địa phương; tuyệt đối không hợp thức hóa sai phạm; đảm bảo yêu cầu phòng chống tham nhũng, tiêu cực; xử lý nghiêm trách nhiệm tập thể và cá nhân liên quan. Đồng thời, các chính sách sẽ được thiết kế phù hợp thực tiễn, cân bằng lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của các bên và hạn chế tối đa rủi ro tranh chấp, đặc biệt là tranh chấp liên quan yếu tố nước ngoài.

Chính phủ cũng đề xuất mở rộng đối tượng áp dụng, bổ sung quy định đối với các dự án và quỹ đất mà thời điểm vi phạm được xác định trong kết luận thanh tra, kiểm tra hoặc bản án trước khi nghị quyết có hiệu lực, bên cạnh các trường hợp đang được xử lý theo Nghị quyết 170.

Theo dự thảo, nghị quyết sẽ đưa ra khung chính sách mở rộng, giao Chính phủ ban hành hướng dẫn cụ thể và danh mục từng dự án. Các danh mục này sẽ quy định rõ thời hạn thực hiện tương ứng với từng chính sách.

Trong báo cáo thẩm tra, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội thống nhất sự cần thiết ban hành nghị quyết để xử lý các dự án còn tồn đọng trên phạm vi cả nước, qua đó khơi thông nguồn lực đầu tư và khai thác hiệu quả quỹ đất. Tuy vậy, cơ quan thẩm tra đề nghị nêu rõ hơn nguyên tắc áp dụng đối với các dự án được xác định vi phạm trước thời điểm nghị quyết có hiệu lực, cũng như quy định trách nhiệm của Chính phủ trong việc hướng dẫn, ban hành danh mục và bảo đảm tính chính xác, đầy đủ của thông tin.

Chiều nay, Quốc hội sẽ tiến hành thảo luận tại hội trường về đề xuất này và dự kiến sẽ thông qua ngay trong tuần.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường: Các kiến nghị về thi hành Luật Đất đai 2024 đều hướng tới mục tiêu chung