Biến đổi khí hậu

La Nina 2025 - 2026: Nguy cơ mưa lớn, bão mạnh và lũ lụt gia tăng tại Việt Nam

Quốc Minh • 05/10/2025 12:00

Các chuyên gia khí tượng cảnh báo La Nina có khả năng quay trở lại vào cuối năm 2025 và kéo dài đến đầu năm 2026, làm gia tăng nguy cơ thiên tai trên diện rộng, đặc biệt tại Việt Nam - một trong những quốc gia chịu tác động mạnh nhất của hiện tượng khí hậu này.

Theo các mô hình dự báo của NOAA, WMO, PAGASA và IRI, xác suất xuất hiện La Nina trong giai đoạn tháng 10 - 12/2025 đạt 70 - 71%. Khả năng duy trì trạng thái này trong mùa đông 2025 - 2026 ở mức 54 - 56%, trước khi suy yếu vào quý I/2026. Đáng chú ý, La Nina được dự báo có thời gian tồn tại ngắn, tập trung vào khoảng ba tháng cuối năm 2025 và đầu năm 2026, khiến rủi ro thời tiết dồn nén và khó lường hơn.

Tác động của La Nina tại Việt Nam được dự báo diễn biến phức tạp. Lượng mưa có thể tăng mạnh, nhiều trận mưa lớn bất thường xuất hiện, kéo theo bão, lũ quét, sạt lở đất, rét đậm và các đợt không khí lạnh kéo dài. Miền Trung, đặc biệt các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, TP Huế, Quảng Nam và Quảng Ngãi, được dự báo đối mặt nguy cơ mưa bão kéo dài từ tháng 9 đến tháng 12, gây lũ lụt nghiêm trọng và thiệt hại về người lẫn tài sản.

Khu vực Nam Bộ có thể chứng kiến mùa mưa bão kéo dài hơn thường lệ. Mưa lớn vào giai đoạn cuối năm trùng với mùa cao điểm sản xuất Tết có thể ảnh hưởng đến kế hoạch của các doanh nghiệp trong ngành thực phẩm, may mặc và tiêu dùng nhanh.

Trong quá khứ, La Nina từng gây thiệt hại lớn cho nông nghiệp và hạ tầng. Tại đồng bằng sông Cửu Long, hàng nghìn hecta lúa bị ngập úng, cây ăn trái giảm năng suất, chi phí logistics tăng tới 60% do mưa lớn làm gián đoạn vận tải. Các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng thường xuyên ngập sâu, đời sống người dân bị ảnh hưởng, nguy cơ dịch bệnh tăng cao.

Biến đổi khí hậu khiến các giai đoạn La Nina ngày càng bất thường, chu kỳ khó đoán định và cường độ biến thiên mạnh, gây áp lực lớn lên công tác dự báo dài hạn. Người dân được khuyến cáo chủ động phòng tránh các hiện tượng thời tiết cực đoan như dông, lốc, mưa đá và gió giật mạnh.

Trong bối cảnh La Nina 2025 - 2026, các chuyên gia cho rằng trọng tâm ứng phó cần chuyển từ chống bão sang quản lý thủy văn. Các hệ thống cảnh báo lũ quét, bản đồ sạt lở đất, giám sát mưa bằng vệ tinh phải được triển khai đồng bộ. Song song, công tác dự trữ lương thực, bố trí nơi sơ tán và phương tiện cứu hộ đường thủy cần được chuẩn bị khẩn trương. Việt Nam cùng Philippines được khuyến nghị tăng cường chia sẻ dữ liệu khí tượng, kinh nghiệm quản lý rủi ro và phối hợp dự báo sớm nhằm giảm thiểu thiệt hại.