Những chính sách mới có hiệu lực từ tháng 12/2025

1. Tiêu chí xác định thôn, xã, tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Chính phủ ban hành Nghị định số 272/2025/NĐ-CP ngày 16/10/2025 về phân định vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2030. Trong đó nghị định quy định rõ tiêu chí xác định thôn, xã, tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số như sau:

Thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số là thôn có từ 15% người dân tộc thiểu số trở lên sinh sống ổn định thành cộng đồng.

Xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số là xã đáp ứng ít nhất 1 trong 2 tiêu chí sau đây có từ 15% người dân tộc thiểu số trở lên sinh sống ổn định; có từ 4.500 người dân tộc thiểu số trở lên sinh sống ổn định.

Tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số là tỉnh đáp ứng ít nhất 1 trong 2 tiêu chí sau đây: có từ 15% người dân tộc thiểu số trở lên sinh sống ổn định; có từ 2/3 số xã trở lên là xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Nghị định trên có hiệu lực từ ngày 1/12/2025.

2. Quy định mua, bán nợ

Cũng có hiệu lực từ ngày 1/12, Thông tư 31/2025/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) quy định về hoạt động của công ty con, công ty liên kết của tổ chức tín dụng trong lĩnh vực quản lý nợ và khai thác tài sản.

Thông tư 31/2025/TT-NHNN áp dụng với các công ty con hoặc công ty liên kết thuộc ngân hàng thương mại, công ty tài chính (tổng hợp hoặc chuyên ngành), chuyên hoạt động trong quản lý nợ và khai thác tài sản. Ngoài ra, thông tư này còn áp dụng với các tổ chức tín dụng có công ty quản lý nợ, và các tổ chức, cá nhân khác có liên quan.

Khi hoạt động mua, bán nợ, xử lý nợ, thu hồi tài sản đảm bảo,… công ty quản lý nợ và tổ chức tín dụng phải: Thực hiện trong phạm vi hoạt động được quy định rõ trong thông tư; đảm bảo minh bạch, công khai trong các hoạt động mua bán nợ, bán tài sản bảo đảm, xử lý nợ; bảo vệ quyền lợi hợp pháp của tổ chức tín dụng, công ty quản lý nợ và các bên liên quan...

3. Nghị định về Quỹ giảm thiểu thiệt hại tai nạn giao thông đường bộ

Chính phủ ban hành Nghị định số 279/2025/NĐ-CP ngày 23/10/2025 quy định về thành lập, nguồn tài chính hình thành, quản lý, hoạt động chi, sử dụng Quỹ giảm thiểu thiệt hại tai nạn giao thông đường bộ.

Nghị định quy định Quỹ giảm thiểu thiệt hại tai nạn giao thông đường bộ là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách được Chính phủ thành lập theo quy định, do Bộ Công an quản lý, được mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước và tại các ngân hàng thương mại hoạt động hợp pháp tại Việt Nam.

6 nội dung chi Quỹ gồm:

1- Hỗ trợ cho nạn nhân bị thương do tai nạn giao thông đường bộ gây ra với tỷ lệ tổn thương trên 31% đến dưới 81%; gia đình có nạn nhân tử vong do tai nạn giao thông đường bộ gây ra đang gặp khó khăn về kinh tế.

2- Hỗ trợ hòa nhập cộng đồng và tiếp tục phát triển đối với các nạn nhân bị thương do tai nạn giao thông gây ra với tỷ lệ tổn thương trên 81%.

3- Hỗ trợ cho tổ chức, cá nhân trực tiếp tham gia giúp đỡ, cứu chữa, đưa người bị tai nạn giao thông đường bộ đi cấp cứu.

4- Hỗ trợ cho tổ chức, cá nhân trực tiếp tham gia các hoạt động tuyên truyền làm giảm thiểu thiệt hại tai nạn giao thông đường bộ mà không được Nhà nước bảo đảm kinh phí.

5- Hỗ trợ cho công tác tuyên truyền tổ chức các hoạt động, sự kiện gây Quỹ.

6- Hỗ trợ kinh phí giám định thương tật cho các nạn nhân bị thương trong vụ tai nạn giao thông đường bộ quy định tại khoản 1, khoản 2 nêu trên (trừ các trường hợp nạn nhân trong các vụ án, vụ việc hành chính có liên quan đến tai nạn giao thông đường bộ đang điều tra, giải quyết phải giám định theo quy định của pháp luật); chi văn phòng phẩm, in ấn tài liệu, vật tư văn phòng, chi cước phí bưu chính phục vụ cho các hoạt động của Quỹ.

Nghị định trên có hiệu lực từ ngày 15/12/2025.

4. Mức phạt mới trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội

Chính phủ ban hành Nghị định số 282/2025/NĐ-CP ngày 30/10/2025 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng, chống bạo lực gia đình.

Nghị định quy định mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực phòng, chống bạo lực gia đình đối với cá nhân là 30 triệu đồng, đối với tổ chức là 60 triệu đồng.

Mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội đối với cá nhân là 40 triệu đồng, đối với tổ chức là 80 triệu đồng.

Mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực phòng, chống tệ nạn xã hội đối với cá nhân là 75 triệu đồng, đối với tổ chức là 150 triệu đồng.

Nghị định cũng quy định về vi phạm quy định về cấp, quản lý, sử dụng thẻ căn cước công dân, thẻ căn cước, căn cước điện tử hoặc giấy chứng nhận căn cước.

Trong đó nêu rõ, nếu sử dụng thẻ căn cước công dân, thẻ căn cước đã hết giá trị sử dụng để thực hiện hành vi trái pháp luật thì sẽ bị phạt tiền từ 8 - 10 triệu đồng, đồng thời người vi phạm sẽ bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm và buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được từ hành vi vi phạm.

Nghị định có hiệu lực từ ngày 15/12/2025.

5. Quy định mới về thi đua, khen thưởng

Từ ngày 1/12, Quyết định 1329/QĐ-BNV về công bố thủ tục hành chính nội bộ lĩnh vực Thi đua, khen thưởng thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ Nội vụ có hiệu lực.

Cụ thể, thẩm quyền giải quyết của Bộ Nội vụ gồm:

- Thủ tục hành chính nội bộ giữa các cơ quan hành chính nhà nước: Thủ tục xét tặng danh hiệu Cờ thi đua của Bộ Nội vụ; Thủ tục đề nghị xét tặng Bằng khen của Bộ Nội vụ; thủ tục đề nghị xét tặng Giấy khen của Thủ trưởng cơ quan, đơn vị có tư cách pháp nhân thuộc Bộ; thủ tục cấp đổi, cấp lại hiện vật khen thưởng thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Nội vụ.

Ngoài ra là thủ tục hủy bỏ quyết định tặng danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng và thu hồi hiện vật, tiền thưởng đối với danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng thuộc thẩm quyền của Bộ Nội vụ và cơ quan, đơn vị thuộc Bộ.

- Thủ tục hành chính nội bộ thực hiện tại Bộ Nội vụ: Thủ tục đề nghị xét tặng danh hiệu Lao động tiên tiến đối với cá nhân; thủ tục đề nghị xét tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở; thủ tục đề nghị xét tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua Bộ Nội vụ; thủ tục đề nghị xét tặng danh hiệu Tập thể Lao động tiên tiến; thủ tục đề nghị xét tặng danh hiệu Tập thể Lao động xuất sắc.

Đồng thời, bãi bỏ các thủ tục hành chính về thi đua, khen thưởng được công bố tại Quyết định 5/QĐ-BNV năm 2025.

6. Ba trường hợp vi phạm bị đình chỉ thi công chức từ 10/12/2025

Nội quy và Quy chế thi tuyển, xét tuyển công chức từ 10/12/2025 được Bộ Nội vụ nêu tại Thông tư 22/2025/TT-BNV ngày 19/10/2025. Trong đó, nêu rõ các trường hợp vi phạm bị đình chỉ gồm:

- Đã bị xử lý bằng hình thức cảnh cáo mà tái phạm;

- Sử dụng trong phòng thi: Các loại giấy tờ, tài liệu không theo yêu cầu của bài thi; điện thoại di động, máy ghi âm, máy ảnh, máy vi tính, các phương tiện kỹ thuật thu, phát truyền tin, phương tiện sao lưu dữ liệu, thiết bị chứa đựng, truyền tải thông tin khác, trừ trường hợp có quy định khác;

- Gây mất an toàn, trật tự làm ảnh hưởng đến phòng thi.

7. Quy định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước

Chính phủ ban hành Nghị định số 290/2025 ngày 6/11/2025 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước; có hiệu lực từ ngày 25/12/2025.

Nghị định này quy định các hành vi vi phạm hành chính, hình thức xử phạt, mức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả, thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính và thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả trong lĩnh vực tài nguyên nước.

Nghị định quy định mức phạt tiền tối đa đối với một hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước là 250 triệu đồng đối với cá nhân và 500 triệu đồng đối với tổ chức.

Theo nghị định, hành vi thăm dò nước dưới đất không xin phép cơ quan có thẩm quyền sẽ bị xử phạt dựa trên số lượng giếng khoan trong công trình, bị phạt cao nhất lên đến 40 triệu đồng.

Đối với trường hợp khai thác nước ngầm không có giấy phép, mức phạt được xác định theo lưu lượng khai thác (m³/ngày đêm) với mức phạt cao nhất là 250 triệu đồng khi lưu lượng khai thác của công trình từ 12.000 m3 trở lên.

Hà Nội lấy ý kiến phản biện về chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông