Pháp phát triển kinh tế tuần hoàn từ tái sử dụng nước thải

Tại tỉnh Landes, miền Tây Nam nước Pháp, mô hình này đang được triển khai mạnh mẽ, mang lại hiệu quả rõ rệt trong tiết kiệm nước và tái tạo năng lượng sinh học.

Nước thải sinh hoạt – điểm nghẽn lớn trong hành trình hướng tới đô thị xanh

Với sự hỗ trợ của khu công nghệ nông nghiệp Agrolandes, chính quyền địa phương đang nỗ lực biến nước thải và các phụ phẩm sản xuất thành nguồn tài nguyên phục vụ tưới tiêu và sản xuất năng lượng tái tạo. Sáng kiến này xuất phát từ chương trình Reuse do Agrolandes khởi động cách đây 5 năm, có sự đồng hành của chính quyền địa phương và 34 doanh nghiệp trong lĩnh vực chế biến nông sản. Mục tiêu của chương trình là thúc đẩy việc tiết kiệm, tái chế và tái sử dụng nước thải trong toàn bộ chuỗi sản xuất nông nghiệp.

Ông Benjamin Lobet, điều phối viên chương trình Reuse, cho biết: “Giá trị mà chúng tôi mang lại là giúp doanh nghiệp không chỉ xử lý và tái sử dụng nước thải nội bộ, mà còn tạo liên kết để tận dụng chúng trong hoạt động nông nghiệp bên ngoài.”

Một trong những mô hình tiên phong là Hợp tác xã rượu vang Cave de Tursan. Trước năm 2018, đơn vị này phải vận chuyển bã nho đến nhà máy chưng cất cách hơn 100 km, trong khi nước rửa nhà xưởng chỉ được chứa tạm rồi phun ra đồng ruộng. Khi nhà máy chưng cất đóng cửa, cộng thêm khiếu nại của người dân về xe bồn ra vào thường xuyên, Cave de Tursan buộc phải tìm giải pháp bền vững hơn.

Với sự hỗ trợ kỹ thuật của Agrolandes và công ty tư vấn Ecofilae, hợp tác xã đã xây dựng một quy trình quản lý nước thải khép kín. Theo đó, bã nho được đưa đến cơ sở sản xuất khí sinh học cách khoảng 10 km; phần cặn sau khi sinh khí được sử dụng làm phân bón; còn nước rửa thiết bị được thu gom trong hồ chứa có lót màng chống thấm, sau đó tái sử dụng để tưới cho khoảng 10 ha ngô vào mùa xuân. “Giải pháp này vừa cung cấp nước tưới, vừa bổ sung khoáng chất đúng thời điểm, hiệu quả hơn nhiều so với việc phun xả đơn thuần,” ông Régis Laporte, Giám đốc hợp tác xã, chia sẻ.

Dù dựa trên nguyên tắc kỹ thuật đơn giản, dự án vẫn mất tới 4 năm để hoàn thiện và phải xin điều chỉnh giấy phép môi trường ICPE theo quy định quốc gia.

Cách đó khoảng 30 km, nhà máy chế biến thực phẩm Maison Lafitte có tuổi đời hơn một thế kỷ tại làng Montaut cũng đang triển khai dự án tái sử dụng nước thải quy mô lớn. Trước đây, lượng nước thải của cơ sở được xử lý tại trạm xử lý nước địa phương, song lưu lượng xả ra suối vượt quá khả năng tiếp nhận. Sau khi đầu tư dự án trị giá hàng triệu euro, Maison Lafitte sẽ tự xử lý và lưu trữ nước thải đã làm sạch để tưới cho 120 ha ngô – diện tích canh tác của chính các nông dân cung cấp nguyên liệu cho nhà máy. Ông Fabien Chevalier, Giám đốc Maison Lafitte, nhấn mạnh: “Dự án này có ý nghĩa đặc biệt vì nguồn nước tái sử dụng sẽ phục vụ chính những người nông dân hợp tác với chúng tôi.”

Theo Agrolandes, đến nay khoảng 20 cơ sở trong tỉnh đã được đánh giá và 6 dự án mới đang trong giai đoạn hỗ trợ kỹ thuật. Những mô hình này được kỳ vọng sẽ giúp tỉnh Landes trở thành hình mẫu của Pháp trong phát triển kinh tế tuần hoàn, quản lý tài nguyên nước hiệu quả và thúc đẩy nông nghiệp bền vững.