Sơn La: Nhiều khu dân cư ở xã đạt chuẩn Nông thôn mới sống chung với ô nhiễm kéo dài

Theo người dân địa phương, nguyên nhân nguồn nước ngầm Xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La đang bị ô nhiễm nghiêm trọng chủ yếu từ việc xả thải bừa bãi của các hộ chăn nuôi gia súc, cũng như hoạt động của các cơ sở chế biến nông sản trên địa bàn.

Tiểu khu 39, xã Cò Nòi, được biết đến như một khu công nghiệp thu nhỏ với nhiều ngành nghề hoạt động khác nhau; trong đó, có 12 cơ sở chế biến mật mía, gần 10 lò sấy ngô, đặc biệt có hơn 30 hộ chăn nuôi lợn với quy mô từ 10 đến 400 con. Việc phát triển tự phát, thiếu sự giám sát, quản lý của cơ quan chức năng đã biến những hoạt động này trở thành nguồn gây ô nhiễm nước, không khí nghiêm trọng.

Ông Dương Văn Hệ, Trưởng Tiểu khu 39, cho hay tình trạng ô nhiễm đã kéo dài nhiều năm qua, ban đầu mức độ còn nhỏ, nhưng đến nay hầu hết các khu dân cư đã bị ảnh hưởng. Ông đã kiến nghị về tình trạng ô nhiễm môi trường nhiều lần, nhưng các cơ quan chức năng chưa có chế tài xử phạt nghiêm minh. Vì vậy, người dân vẫn không sợ và tiếp tục các hoạt động gây ô nhiễm môi trường.

Theo các con cống, dòng suối, những nguồn nước thải ô nhiễm từ tiểu khu 39 tiếp tục đi qua bản Nhạp, xã Cò Nòi. Điều này, đã khiến nguồn nước ngầm ở đây bị ảnh hưởng, người dân không thể sử dụng để tưới tiêu như trước đây.

Ông Lò Văn Thu, Trưởng bản Nhạp, xã Cò Nòi, cho biết, bản có hơn 10 giếng khoan của các hộ dân. Trước đây, người dân sử dụng nguồn nước từ giếng khoan để phục vụ tưới tiêu cho cây trồng. Nhưng những năm gần đây, nguồn nước từ giếng khoan thường xuyên bị ô nhiễm, chuyển màu và bốc mùi hôi thối. Do đó, các hộ dân không còn sử dụng nguồn nước này nữa.

Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Mai Sơn ông Lê Duy Thanh cho biết, hiện có một số khó khăn như việc vướng mắc trong việc yêu cầu các tổ chức, cá nhân thực hiện các thủ tục về môi trường. Do Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định các cơ sở đã đi vào hoạt động trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành trong thời hạn 36 tháng mới phải lập hồ sơ cấp phép.

Còn Luật Chăn nuôi 2018 quy định các cơ sở không đủ điều kiện chăn nuôi thì trong thời hạn là 5 năm mới phải hoàn thiện điều kiện chăn nuôi. Do đó, dẫn đến việc xử lý vi phạm về môi trường và hướng dẫn hoàn thiện thủ tục về môi trường theo quy định chưa thực hiện được, trừ những trường hợp phát hiện, bắt quả tang việc xả thải không đúng quy định.

Ngoài ra, việc xử lý vi phạm hành vi xả nước thải, khí thải theo Quy định tại Nghị định 45/2022/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường phải bắt quả tang tổ chức, cá nhân đang thực hiện xả thải và tiến hành đo lưu lượng xả thải, thu mẫu đề phân tích chất lượng làm cơ sở cho việc xử lý vi phạm. Nhưng hiện nay, trên địa bàn tỉnh chưa có thiết bị đo lưu lượng xả thải đối với nước thải. Còn đối với khí thải phải thực hiện đo lưu lượng tại ống khói, tuy nhiên việc phát sinh khí thải của hộ gia đình, cá nhân tại đây phân tán, khó xác định.

Trong thời gian tới, huyện Mai Sơn tiếp tục yêu cầu chính quyền địa phương giám sát chặt chẽ cơ sở sơ chế nông sản, chăn nuôi, giết mô gia súc, gia cầm trên địa bàn; kịp thời phát hiện lập hồ sơ xử lý vi phạm, đối với trường hợp vượt quá thẩm quyền lập hồ sơ trình người có thẩm quyền xử lý theo quy định.