Thanh Hóa: Nan giải nguy cơ quá tải bãi rác Đông Nam

Báo động tình trạng quá tải có nguy cơ dừng tiếp nhận rác

Bãi rác Đông Nam tại huyện Đông Sơn (Thanh Hóa) hiện có 6 ô chôn lấp rác sinh hoạt, trong đó 5 ô chôn lấp đã đầy, vượt quá công suất thiết kế. Cụ thể, ô chôn lấp số 1, 2: Được xây dựng và tiếp nhận rác từ năm 2014; diện tích 9.162 m2, sâu 3 m, cao khoảng 10,7 m; trữ lượng rác 126.000 m3, tương đương 52.920 tấn. Đến tháng 6/2017, tạm dừng tiếp nhận rác; năm 2020, được cải tạo, gia cố để tiếp tục tiếp nhận rác; từ năm 2021 đến nay đã dừng tiếp nhận rác. Ô chôn lấp số 3, 4: Được xây dựng và tiếp nhận rác từ năm 2016, 2017; diện tích 20.000 m2, sâu 10 m, cao khoảng 31,5 m; trữ lượng rác 830.000 m3, tương đương 348.600 tấn. Năm 2020, tạm dừng tiếp nhận rác; đến tháng 01/2023, được cải tạo, gia cố để tiếp tục tiếp nhận rác; từ tháng 6/2023 đã dừng tiếp nhận rác. Ô chôn lấp số 5: Được xây dựng và tiếp nhận rác từ tháng 6/2021; diện tích 9.435 m2, sâu 11 m, cao khoảng 23 m; trữ lượng rác 311.300 m3, tương đương 130.746 tấn; đã tạm dừng tiếp nhận rác từ tháng 01/2023. Ô chôn lấp số 6, tại khu đất dự trữ phát triển (DTPT) 03 và khu đất dự trữ phát triển 04 thuộc QHCT tỷ lệ 1/500 dự án Khu xử lý rác sinh hoạt tại xã Đông Nam, huyện Đông Sơn): Tổng trữ lượng dự kiến 114.580 m3, tương đương 48.125 tấn; trong đó: Tại khu đất DTPT 03 được xây dựng và tiếp nhận rác từ ngày 19/6/2023, diện tích 8.608,8 m2, sâu 11m, dự kiến tiếp nhận đến 12/2023; khu đất DTPT 04 có diện tích 6.627,7 m2, sâu 3m (chứa rác của Dự án Melinh Plaza). Hàng ngày, lượng rác vận chuyển về Khu xử lý rác Đông Nam rất lớn, khoảng 453 tấn/ngày.đêm (gồm: TP Thanh Hóa 385 tấn/ngđ; huyện Đông Sơn 60 tấn/ngđ; huyện Quảng Xương 8 tấn/ngđ), dẫn đến tình trạng quá tải; trong đó, có 05 ô chôn lấp (số 1, 2, 3, 4, 5) đã đầy và dừng tiếp nhận rác, 01 ô chôn lấp số 6 hiện đã lấp đầy 2/3 hố, dự kiến đến cuối năm 2023 sẽ đầy và phải dừng tiếp nhận rác.

Bên cạnh đó, hiện vẫn chưa có giải pháp khắc phục triệt để tình trạng ô nhiễm môi trường liên quan đến việc xử lý rác thải bằng công nghệ chôn lấp; theo giấy phép môi trường, các ô chôn lấp khi ngừng hoạt động phải được phủ đất, trồng cây xanh, nhưng do trong quá trình sử dụng, các ô chôn lấp rác thải (số 1, 2, 3, 4, 5) đều trong tình trạng quá tải, nên giải pháp này không thực hiện được; trong khi đó, khối lượng rác thu gom về khu xử lý ngày càng nhiều dẫn đến phạm vi ô nhiễm ngày càng lan rộng.

Dự án nhà máy xử lý rác thải 555 tỉ đồng  chưa hoạt động bởi thiếu nhiều thủ tục

Dự án nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt Đông Nam, được kỳ vọng sẽ là lời giải cho bài toán quá tải và ô nhiễm của bãi rác Đông Nam. Dự án có công suất xử lý 500 tấn rác/ngày với tổng mức đầu tư 554,96 tỷ đồng, do Công ty cổ phần đầu tư và phát triển công nghệ môi trường Ecotech làm chủ đầu tư. Dự án được triển khai từ cuối năm 2016, sau nhiều lần chậm tiến độ, đã được UBND tỉnh Thanh Hoá điều chỉnh chủ trương đầu tư vào tháng 10/2022. Hiện tại, Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển công nghệ môi trường Ecotech đã đầu tư cơ bản hoàn thành công tác xây dựng, lắp đặt các dây chuyền công nghệ và công trình phụ trợ của Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt tại xã Đông Nam; tuy nhiên, Nhà đầu tư vẫn chưa thực sự cố gắng, quyết tâm hoàn thành các thủ tục về phòng cháy chữa cháy, nghiệm thu xây dựng, cấp giấy phép môi trường,… đưa Nhà máy vào hoạt động. Đơn vị đưa ra các điều kiện để có thể đưa nhà máy đi vào hoạt động, gồm: được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp giấy phép môi trường; được Bộ Xây dựng kiểm tra chấp thuận nghiệm thu công trình; được UBND tỉnh phê duyệt đơn giá xử lý mới cao hơn; được ký hợp đồng dịch vụ xử lý rác thải với UBND TP Thanh Hóa và đảm bảo cấp điện liên tục.

Được biết, trước đó, ngày 16/5/2023, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Đỗ Minh Tuấn, sau khi cùng lãnh đạo các sở, ngành, đơn vị, địa phương liên quan đi kiểm tra tiến độ triển khai thực hiện Dự án Nhà máy Xử lý rác thải sinh hoạt tại xã Đông Nam, đã có những chỉ đạo quyết liệt để tháo gỡ khó khăn cho dự án.

Theo đó, dự án có một số vấn đề cần giải quyết ngay trước khi đưa vào vận hành chính thức, như: vướng mắc về các thủ tục pháp lý liên quan đến công tác PCCC; công tác lập hồ sơ xin cấp phép từ Bộ Tài nguyên và Môi trường; công tác lập hồ sơ trình Bộ Xây dựng để kiểm tra công tác nghiệm thu hoàn thành dự án; được UBND tỉnh phê duyệt đơn giá xử lý mới cao hơn; được ký hợp đồng dịch vụ xử lý rác thải với UBND TP Thanh Hóa và đảm bảo cấp điện liên tục. Với những vấn đề liên quan đến công tác PCCC, môi trường và xây dựng, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã giao lực lượng PCCC Công an tỉnh, Sở TNMT, Sở Xây dựng phối hợp hướng dẫn, hỗ trợ chủ đầu tư nhanh chóng hoàn tất hồ sơ, để dự án sớm đủ điều kiện đi vào hoạt động.

Riêng đối với đề nghị phê duyệt nâng đơn giá dịch vụ xử lý rác thải, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã có ý kiến chỉ đạo tại Thông báo số 76/TB-UBND ngày 19/5/2023 “trước mắt, đề nghị Công ty cổ phần đầu tư và phát triển công nghệ môi trường Ecotech căn cứ đơn giá đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 21/2019/QĐ-UBND ngày 04/7/2019 để tổ chức triển khai thực hiện việc xử lý rác thải theo quy định”.

Giải pháp tình thế cho quá tải rác: Đầu tư thêm ô chôn lấp rác số 7 

Có thể nói, đến thời điểm hiện tại, chưa có cơ sở để xác định chính xác thời điểm Nhà máy xử lý rác thải hoạt tại xã Đông Nam đi vào hoạt động. Bởi vậy, nguy cơ cao sẽ không có vị trí xử lý chất thải rắn sinh hoạt cho TP Thanh Hóa, huyện Đông Sơn và vùng phụ cận khi ô chôn lấp số 6 chứa đầy rác.

Để giải quyết vấn đề trên, trên cơ sở đề xuất, kiến nghị của UBND TP Thanh Hóa, UBND huyện Đông Sơn, các Sở: Kế hoạch và Đầu tư, Xây đựng, Tài nguyên và Môi trường, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã có Công văn số 17712/UBND-NN ngày 22/11/2023 cho phép đầu tư thêm ô chôn lấp rác số 7 tại Khu xử lý rác thải xã Đông Nam, huyện Đông Sơn để xử lý rác thải trong thời gian Nhà máy xử lý rác thải Đông Nam chưa đi vào hoạt động; kinh phí đầu tư từ nguồn đầu tư công của thành phố Thanh Hóa.

Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa giao UBND TP Thanh Hóa làm việc với Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển công nghệ môi trường Ecotech để thống nhất vị trí, phương án sử dụng phần diện tích đất trong quy hoạch Khu liên hợp xử lý chất thải rắn sinh hoạt TP Thanh Hóa và vùng phụ cận tại xã Đông Nam, huyện Đông Sơn để xây dựng ô chôn lấp số 7; báo cáo UBND tỉnh những vấn đề vượt thẩm quyền. Giao Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan hướng dẫn UBND TP Thanh Hóa trình tự, thủ tục để thực hiện dự án theo quy định của Luật Đầu tư công và các quy định khác của pháp luật hiện hành.