Xử lý rác thải y tế ở Nghệ An: Nguy cơ ô nhiễm vẫn hiện hữu

Áp lực gia tăng từ rác thải y tế

Theo Bộ Y tế, hiện chỉ khoảng 80% chất thải y tế được xử lý an toàn. Phần còn lại, do thiếu thiết bị hoặc bất cập trong quản lý, bị trộn lẫn với rác sinh hoạt, tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm trong cộng đồng.

Trước thực trạng lượng rác y tế ngày càng tăng, ngày 30/7/2024, UBND tỉnh Nghệ An ban hành Quyết định 27/2024/QĐ-UBND quy định về thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải y tế nguy hại. Quy định nêu rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan; áp dụng cho các cơ sở khám chữa bệnh, y tế dự phòng, đào tạo ngành sức khỏe, nghiên cứu, xét nghiệm, thử nghiệm y dược phát sinh rác thải y tế nguy hại, cũng như các đơn vị trong và ngoài nước tham gia thu gom, vận chuyển, xử lý loại rác này.

UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) chủ trì, phối hợp với Sở Y tế cùng các sở, ban, ngành, UBND các cấp và các đơn vị liên quan triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả.

Chuyên đề: Rác thải y tế - Chất thải đặc thù, làm sao quản lý?

Những chuyển biến tích cực

Những năm gần đây, nhiều bệnh viện trong tỉnh đã được đầu tư hệ thống xử lý hiện đại.

Tại Bệnh viện Đa khoa huyện Yên Thành, trước năm 2021, bệnh viện 270 giường này chưa đạt tiêu chuẩn môi trường. Lò đốt cũ, không có hệ thống lọc; hệ thống xử lý nước thải xuống cấp, đường gom nước lộ thiên; kết quả quan trắc cho thấy chỉ số NH4+-N và BOD5 vượt ngưỡng an toàn. Trong giai đoạn 2021–2022, tỉnh đã bố trí hơn 15 tỷ đồng để lắp đặt lò đốt rác y tế mới và nâng cấp hệ thống xử lý nước thải.

Ở Bệnh viện Đa khoa TP Vinh, trung bình mỗi ngày, bệnh viện phát sinh khoảng 2.774 kg rác sinh hoạt, 18,2 kg vỏ thủy tinh và 106 kg chất thải y tế nguy hại. Rác thải được phân loại tại nguồn, ký hợp đồng với đơn vị đủ chức năng để thu gom, vận chuyển, xử lý. Cơ sở 1 của bệnh viện còn vận hành hệ thống xử lý nước thải AO + MBR công suất 400 m³/ngày đêm, đảm bảo chất lượng nước đầu ra đạt chuẩn.

Còn tại Bệnh viện Hữu Nghị Đa khoa Nghệ An, trước đây, lò đốt Hoval công suất 400–500 kg/24h đã xuống cấp. Mới đây, bệnh viện được đầu tư lò đốt Inciner8 (Anh Quốc) công suất 100 kg/giờ, trị giá hơn 4,6 tỷ đồng, quy trình tự động, hiệu suất lọc bụi 75–80%, phục vụ xử lý rác y tế cho 5 bệnh viện lớn, góp phần giảm nguy cơ ô nhiễm và lây nhiễm.

Khó khăn và thách thức

Dù đã có chuyển biến, Nghệ An vẫn đối mặt nhiều khó khăn như: Một số bệnh viện tuyến huyện chưa có lò đốt đạt chuẩn, phải thuê đơn vị ngoài xử lý, trong khi công tác giám sát còn lỏng lẻo. Ngoài ra, một số cơ sở chưa có hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn, tiến độ đầu tư chậm.

Năm 2023, toàn tỉnh vẫn còn 3/49 đơn vị chưa có hệ thống xử lý nước thải: BVĐK Đô Lương, TTYT Tân Kỳ và TTYT thị xã Hoàng Mai. Dự án đầu tư hệ thống xử lý tại BVĐK Đô Lương và TTYT Tân Kỳ đến nay vẫn chưa khởi công.

Ông Lê Đức Hải, Giám đốc BVĐK Đô Lương, cho biết: “Việc xây dựng hệ thống xử lý chất thải đang được gia hạn đến cuối năm 2026. Hiện bệnh viện phải thu gom, phân loại và xử lý rác thải y tế thủ công; nước thải được dẫn về bể phốt và xử lý tạm bằng Cloramin.”

Cần giải pháp bền vững

Để giải quyết triệt để, tỉnh Nghệ An cần đầu tư hoặc kêu gọi đầu tư hệ thống xử lý chất thải y tế nguy hại tập trung, phục vụ cả các cơ sở chưa có hệ thống xử lý tại chỗ.

Thực trạng trên cho thấy, dù đã đạt được nhiều kết quả, Nghệ An vẫn cần giải pháp căn cơ, đồng bộ và bền vững, đặc biệt là xây dựng hệ thống xử lý rác thải y tế tập trung quy mô tỉnh, nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường lâu dài.