Bình Dương – Bài 3: Doanh nghiệp luyện cán thép “bức tử” môi trường, trách nhiệm UBND huyện Bắc Tân Uyên đến đâu?

XEM VIDEO CLIP: Người dân tố cáo các doanh nghiệp luyện cán thép tái chế gây ô nhiễm môi trường

Cần truy cứu trách nhiệm lãnh đạo UBND huyện Bắc Tân Uyên

Theo tìm hiểu, từ năm 2014 đến nay, người dân tại ấp 6, xã Thường Tân liên tục phản ánh tới Sở TNMT tỉnh Bình Dương và chính quyền địa phương về các xưởng sản xuất luyện cán thép tái chế hoạt động gây ô nhiễm môi trường. Để xử lý tận gốc vấn đề này,  Lãnh đạo tỉnh Bình Dương cần xem xét và truy trách nhiệm tới người đứng đầu chính quyền huyện Bắc Tân Uyên.

Làm việc với PV Moitruong.net.vn, bà Trần Thị Minh Hạnh – Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Tân Uyên cho biết: “Hằng năm huyện không nhận được phản ánh của người dân ấp 6 về ô nhiễm môi trường, mà chỉ dưới xã nhận được kiến nghị sau đó xã báo lên huyện và UBND huyện giao phòng TN&MT phối hợp với xã xuống kiểm tra. Tuy nhiên, hằng năm huyện có kế hoạch đi kiểm tra các công ty này, về thủ tục môi trường của công ty thép Tuấn Tú, công ty Hồng Đức và công ty Phương Dung do huyện cấp, đối với những doanh nghiệp huyện cấp thì huyện sẽ có chế độ hậu kiểm tra. Ngoài ra, công ty Luyện cán thép Việt Sinh, Công ty Huynh Đệ Tư Gia do Sở TNMT tỉnh cấp thủ tục môi trường, 02 đơn vị này hiện nay huyện không quản lý và không được kiểm tra.”

Bà Trần Thị Minh Hạnh – Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Tân Uyên cho biết: “Đối với mấy xưởng sắt hoạt động như hiện nay mà báo chí phản ánh, người dân kiến nghị về ô nhiễm môi trường, UBND huyện cũng rất mệt mỏi”

“Tháng 5 vừa qua, đoàn kiểm tra 1006 của huyện cũng tiến hành kiểm tra các đơn vị trên, qua nắm bắt các đơn vị cơ bản làm tốt không phát hiện vi phạm gì. Riêng năm 2015 công ty Phương Duy bị huyện ra Quyết định xử phạt vì hành vi không vận hành công trình xử lý môi trường nhưng đến nay công ty này đã ngưng hoạt động và đang xin giải thể. Trong 05 đơn vị này, đều được UBND tỉnh cho thuê đất và được tỉnh cấp giấy phép xây dựng. Tuy nhiên, tới đây huyện sẽ tiến hành kiểm tra toàn diện đối với các xưởng sắt tái chế nếu phát hiện vi phạm sẽ kiên quyết xử lý, không có vùng cấm. Đối với mấy xưởng sắt hoạt động như hiện nay mà báo chí phản ánh, người dân kiến nghị về ô nhiễm môi trường, UBND huyện cũng rất mệt mỏi” – Bà Hạnh thông tin.

Các “thủ phạm” đang ngày đêm bức tử môi trường, đe dọa sức khỏe của người dân

Cũng theo bà Hạnh lý giải: Các doanh nghiệp tái chế sắt hoạt động từ lâu rồi, huyện chỉ thường xuyên tăng cường quản lý, giám sát các đơn vị thực hiện nghiêm về đất đai, xây dựng, nếu phát hiện vi phạm huyện sẽ kiên quyết xử lý. Tôi làm được gần 02 năm, đối với các xưởng sắt hoạt động như thế nào thì tôi chưa đi, mà chỉ có anh em đi kiểm tra về báo cáo. Hiện nay, tôi là đại biểu hội đồng nhân dân tỉnh tiếp xúc cử tri tại xã Thường Tân 01 năm/2 lần nhưng chưa nhận được phản ánh của người dân về vấn đề này, chỉ nghe người dân phản ánh lên ấp, xã và xã phản ánh lên huyện rồi huyện xuống kiểm tra.

Ông Nguyễn Thiện Tâm – Phó phòng TN&MT huyện thừa nhận người dân đã nhiều lần kiến nghị lên xã và huyện về các các xưởng luyện cán thép gây ô nhiễm môi trường

Tại buổi làm việc, ông Nguyễn Thiện Tâm – Phó phòng TN&MT huyện thừa nhận: Tại khu vực lò luyện cán thép của các công ty luyện cán thép hiện nay không được quây kín, có chỗ bịt tôn có chỗ hở nên trong quá trình hoạt động gây tiếng ồn và phát sinh khói, bụi ảnh hưởng đến người dân là không tránh khỏi. Vừa rồi sau khi người dân có ý kiến phản ánh về môi trường khói bụi, xã đã kiến nghị lên huyện và huyện phối hợp với đơn vị về quan trắc lấy mẫu cùng chứng kiến của xã, nhưng không có thông báo tới người dân để cùng tham gia lấy mẫu. Đây cũng là vấn đề huyện sẽ khắc phục trong thời gian tới. Ngoài ra, giấy phép xả thải của các đơn vị hiện nay chưa có.

Liên quan đến vấn đề lấy mẫu khí thải của các xưởng luyện cán thép, theo người dân cho biết họ không biết lấy mẫu từ bao giờ sáng, chiều hay ban đêm mà khi họ lấy mẫu có thông báo tới người dân để đặt điểm quan trắc bên nhà dân biết đâu, họ toàn thì thụp với nhau thôi à.

Nhiều sai phạm bị bỏ qua

Điều khiến dư luận không khỏi hoài nghi, có hay không đoàn kiểm tra UBND huyện Bắc Tân Uyên đang “đi đêm” với các xưởng tái chế để bỏ qua sai phạm, vì qua các biên bản làm việc của huyện đối với các xưởng tái chế này từ 2014 đến nay mọi kết luận trong biên bản làm việc đều tốt đẹp cả, không vi phạm gì?

Những tàn dư của khói thải đen xì còn bám lại trên mái nhà xưởng của Công ty thép Việt Sinh

Riêng đối với công ty luyện cán thép Việt Sinh, tháng 7/2014 Sở TN&MT nhận được phản ánh của người dân tại ấp 6, xã Thường Tân vào thời điểm mùa nắng, các công ty luyện cán thép trên địa bàn thường xuyên xả khói, bụi màu đen vào ban đêm gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân, khí thải còn có mùi hôi khó chịu. Qua kiểm tra, xác minh nội dung phản ánh công tác bảo vệ môi trường của công ty luyện cán thép Việt Sinh, công ty tồn tại nhiều vi phạm không xây dựng hệ thống xử lý khí thải lò nung đã vi phạm Điểm b, Khoản 1, Điều 8, Nghị định số: 179/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, Sở TN&MT lại không ra Quyết định xử phạt, lý do bởi công ty nhanh chóng khắc phục vi phạm?!

Ông Trần Văn Tuấn (bên trái) – Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất TM thép Hồng Đức làm việc với đoàn công tác

Ở một diễn biến khác, theo tìm hiểu Công ty TNHH Sản xuất TM thép Hồng Đức do ông Trần Văn Tuấn làm giám đốc tiền thân là cơ sở kinh doanh thép Hồng Đức, Ngày 07/5/2012 được UBND huyện Bắc Tân Uyên thông báo về việc chấp thuận đăng ký bản cam kết bảo vệ môi trường của dự án “Nhà xưởng cán thép của Cơ sở kinh doanh thép Hồng Đức”. Đến ngày 08/4/2016 cơ sở chuyển lên công ty và được Sở Kế hoạch và đầu tư tỉnh Bình Dương cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp công ty TNHH hai thành viên trở lên, theo quy định khi từ cơ sở chuyển lên công ty, công ty thép Hồng Đức phải chuyển đổi hồ sơ. Tuy nhiên, đến nay công ty không không thực hiện, với lý do công ty đang xin chủ trương mở rộng nhà xưởng, do đó sau khi có kết quả về dự án đầu tư, công ty sẽ lập lại hồ sơ môi trường.

Xỉ từ quá trình sản xuất thép thuộc danh mục chất thải nguy hại không được lưu giữ theo quy định mà được Công ty thép Hồng Đức đổ hết ra ngoài môi trường, vi phạm nghiêm trọng Luật Bảo vệ môi trường

Ngoài ra, trong biên bản làm việc ngày 10/5/2019 của Đoàn kiểm tra 1006 UBND huyện Bắc Tân Uyên với công ty Thép Hồng Đức, đoàn phát hiện công ty hiện nay đang tự ý xây dựng nhà xưởng 2 với diện tích 647,8m2 sai so với giấy phép xây dựng được cấp. Đồng thời công trình nhà văn phòng không có giấy phép xây dựng theo quy định. Đoàn kiểm tra đã đề nghị công ty cung cấp Giấy phép khai thác nước dưới đất, Giấy phép xây dựng nhà xưởng trước ngày 20/5/2019 cho đoàn kiêm tra. Với sai phạm trên, UBND huyện Bắc Tân Uyên đã ban hành Quyết định xử phạt và yêu cầu công ty tháo dỡ công trình vi phạm hay chưa? Và trách nhiệm này thuộc về ai?

Không chỉ vi phạm về môi trường, nhiều năm qua công ty thép Tuấn Tú cố tình không chấp hành các yêu cầu của đoàn kiểm tra. Cụ thể, trong biên bản đoàn kiểm tra huyện ngày 10/5/2019 vừa qua chỉ rõ, về bụi, tiếng ồn phát sinh trong quá trình nhập liệu, phương tiện vận chuyển phát tán tự nhiên công ty không có biện pháp xử lý, công ty chưa cung cấp được hợp đồng vận chuyển xử lý chất thải nguy hại, chưa dán nhãn theo quy định; chưa cung cấp hồ sơ pháp lý về Chủ trương đầu tư…

Chất thải nguy hại không được lưu giữ đúng nơi quy định, vi phạm Luật bảo vệ môi trường

Trong các biên bản của đoàn kiểm tra đối với công ty thép Tuấn Tú từ năm 2015 đến nay cho thấy, công ty đều vi phạm về quản lý, phân loại, lưu giữ chất thải nguy hại; không báo cáo quản lý chất thải nguy hại định kỳ; không cung cấp được các hợp đồng thu gom và chứng từ thu gom chất thải nguy hại… nhưng đến nay công ty vẫn “chây ỳ” không nghiêm túc chấp hành, vi phạm đã rõ nhưng UBND huyện Bắc Tân Uyên không ra Quyết định xử phạt, vậy mỗi lần đoàn kiểm tra đến kiểm tra các đơn vị này có làm hết trách nhiệm? hay lại kiểm tra theo kiểu “cưỡi ngựa xem hoa” rồi ra về trong vui vẻ?

Nhiều tồn tại về môi trường

Ngay sau khi làm việc với lãnh đạo UBND huyện Bắc Tân Uyên, PV Moitruong.net.vn đã cùng phòng TN&MT, phòng QLĐT, UBND xã Thường Tân đi thực tế các đơn vị luyện cán thép.

Tại công ty thép Hồng Đức, khu sản xuất cán thép của công ty này hỗn độn, bụi phủ kín khắp nơi, khu vực dây chuyền cán thép không được quây tôn theo quy định, nên mỗi khi hoạt động là bụi, khí thải phát thải trực tiếp sang nhà dân, đi sâu về phía sau là nhà xưởng được công ty xây dựng trái phép nhưng không có biểu hiện tháo dỡ công trình vi phạm; chất thải nguy hại: giẻ lau, bao tay dính dầu nhớt thải; xỉ sắt… công ty vứt lăn lóc, đổ trái phép không đúng nơi quy định. Tại khu lưu giữ chất thải nguy hại công ty bố trí không đúng quy định, không phân loại chất thải nguy hại khác loại với nhau…

Tại công ty Thép Tuấn Tú vấn đề vệ sinh môi trường cũng không được quan tâm, nhà xưởng lụp xụp, xuống cấp, khu vực lò luyện sắt khói bụi phát thải nghi ngút không được xử lý mà thải trực tiếp ra môi trường, do hít phải khí thải mùi khét lẹt từ lò luyện khiến chúng tôi hoa mắt chóng mặt. Tại đây xỉ sắt, chất thải nguy hại được công ty đổ không đúng nơi quy định, vứt lăn lóc ngoài môi trường, khu vực lưu giữ chất thải nguy hại không có dán tem theo quy định. Đặc biệt, trong các thùng chứa chất thải nguy hại không có bất kì một chất thải nguy hại nào. Trước những hành vi vi phạm này, ông Lưu Quang Tú – Giám đốc công ty đã thừa nhận vi phạm và xin nhận trách nhiệm.

Lò luyện thép của công ty Tuấn Tú không được trang bị hệ thống xử lý khí thải nên mỗi khi hoạt động là khí và khói thải phát tán ra môi trường bay thẳng vào nhà dân

Đi thực tế cùng PV, ông Nguyễn Thiện Tâm – Phó phòng TNMT huyện khẳng định: công ty Tuấn Tú đã không chấp hành các quy định về bảo vệ môi trường, vừa rồi huyện cũng xuống kiểm tra yêu cầu công ty phải khắc phục những tồn tại về quản lý lưu giữ chất thải nguy hại, hệ thống xử lý khói bụi nhưng đến nay công ty không chấp hành. Với vi phạm này, phòng sẽ tham mưu UBND huyện ra quyết định xử phạt nghiêm khắc đối với công ty này.

Ngoài ra, tại công ty luyện cán thép Việt Sinh, công ty này đang lấn chiếm đất công để tập kết sắt phế liệu. Bên trong nhà máy, công ty hiện đang tận dụng tối đa diện tích để tập kết sắt phế liệu, nếu xảy ra hỏa hoạn cháy nổ, các phương tiện PCCC có tiếp cận được hay không? theo sơ đồ nhà máy, công ty tập kết như vậy có đúng quy định? Điều đáng nói, thay vì phối hợp với báo chí và chính quyền địa phương làm việc, ông Trần Biên Cương – Giám đốc công ty tỏ vẻ thách thức, bất hợp tác với báo chí và chính quyền địa phương.

Theo người dân cho biết, mỗi khi muốn trao đổi về ô nhiễm môi trường với công ty này, bà con đều nhận được sự bất hợp tác, thách thức của ông Cương, mấy xưởng luyện cán thép này có mối quan hệ với lãnh đạo trên tỉnh rắt khăng khít, nên nhiều năm qua, người dân kiến nghị cấp trên, sau đó đoàn có về kiểm tra nhưng đến nay có được giải quyết cho đâu. Họ mua cấp trên hết rồi.

Vậy trách nhiệm UBND tỉnh Bình Dương, Sở TN&MT đến đâu? Các xưởng luyện cán thép này có bị tỉnh Bình Dương xử lý nghiêm về môi trường, xây dựng hay không, đây cũng là điều được dư luận đặc biệt quan tâm.

Tòa soạn Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc.

Hải Phong – Hoàng Minh