Châu Âu đang trải qua đợt hạn hán tồi tệ nhất trong vòng 500 năm

Châu Âu đang trải qua đợt hạn hán tồi tệ nhất trong vòng 500 năm trở lại đây khi 2/3 “lục địa già” được đặt trong tình trạng báo động hoặc cảnh báo về nắng nóng khắc nghiệt, khiến hoạt động vận chuyển đường thủy nội địa, sản lượng điện và năng suất một số loại cây trồng sụt giảm.

Theo báo cáo tháng 8 của Đài quan sát hạn hán châu Âu (EDO), 47% lãnh thổ châu Âu hiện đang trong tình trạng cảnh báo với độ ẩm của đất suy giảm rõ rệt. Trong khi đó, 17% được đặt trong tình trạng báo động khi thảm thực vật bị ảnh hưởng nghiêm trọng do nắng nóng.

Báo cáo cho biết, trận hạn hán khắc nghiệt ảnh hưởng đến nhiều khu vực của châu Âu từ đầu năm đã tiếp tục mở rộng quy mô và trở nên tồi tệ hơn kể từ đầu tháng 8. Khu vực Tây Âu-Địa Trung Hải được dự báo sẽ hứng chịu thời tiết nóng và khô hơn so với điều kiện bình thường cho đến tận tháng 11.

Phần lớn châu Âu đã phải đối mặt với nhiệt độ cao kỷ lục trong nhiều tuần liền vào mùa hè năm 2022. Nắng nóng gay gắt khiến hạn hán trở nên tồi tệ hơn, gây ra liên tiếp các vụ cháy rừng, và làm dấy lên các cảnh báo về sức khỏe. Trong bối cảnh đó, nhiều chính phủ và tổ chức đã kêu gọi cần phải có hành động mạnh mẽ hơn để ứng phó với cuộc hoảng biến đổi khí hậu hiện nay.

Nước Pháp bị tàn phá vì những trận cháy rừng diện rộng và lòng sông Loire khô cằn đến mức có thể đi bộ qua. Trong khi đó, mực nước sông Rhine ở Đức giảm mạnh làm tê liệt các hoạt động thương mại thiết yếu và thuyền bè bị mắc cạn.

Theo Ủy ban châu Âu, đây có thể là trận hạn hán tồi tệ nhất được ghi nhận ở “lục địa già” trong ít nhất nửa thế kỷ qua. Điều kiện thời tiết cực đoan này đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới năng suất các loại cây trồng mùa hè; cụ thể, sản lượng bắp năm 2022 thấp hơn 16% so với mức trung bình của 5 năm trước đó, trong khi sản lượng đậu nành và hoa hướng dương cũng sụt giảm lần lượt 15% và 12%.

Hạn hán, nắng nóng khiến nguồn nước bị hao hụt, ảnh hưởng trực tiếp tới các nhà máy thủy điện cũng như các cơ sở sản xuất điện khác dùng nước để cung cấp cho hệ thống làm mát. Bên cạnh đó, mực nước thấp cũng cản trở hoạt động vận chuyển đường thủy nội địa, chẳng hạn như dọc sông Rhine.

EDO cho biết, lượng mưa trút xuống vào giữa tháng 8 có thể cũng đã góp phần làm dịu bớt tình trạng nắng nóng gay gắt, nhưng trong một số trường hợp, mưa lớn kèm theo sấm sét thậm chí lại gây ra thiệt hại nặng nề hơn.

Chỉ số hạn hán của EDO được tổng hợp từ các phép đo lượng mưa, độ ẩm của đất và phần bức xạ mặt trời được cây cối hấp thụ để thực hiện quá trình quang hợp.