Hạn hán, thiếu nước khiến 20.090 ha diện tích sản xuất nông nghiệp bị ảnh hưởng

Theo Cục Thủy lợi - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên và Đông Nam Bộ hiện đang trong giai đoạn cao điểm của mùa khô 2023-2024. Các khu vực này đang có khoảng 20.090 ha bị ảnh hưởng của hạn hán, thiếu nước ở thời điểm hiện tại. Cùng với đó là khoảng hơn 2.600 hộ bị ảnh hưởng thiếu nước.

Các địa phương có diện tích sản xuất nông nghiệp bị ảnh hưởng của hạn hán, thiếu nước bao gồm: Bình Thuận 365 ha, Kon Tum 57 ha, Gia Lai 219 ha, Đắk Lắk 2.056 ha, Lâm Đồng 660 ha, Bình Phước 9.115 ha; trong đó, đã có 89 ha lúa và hoa màu thuộc tỉnh Gia Lai bị mất trắng. 

Về nước sinh hoạt, các hộ bị ảnh hưởng thiếu nước do thiếu hụt nguồn nước cấp tập trung tại các tỉnh Bình Phước 1.900 hộ, Gia Lai 100 hộ, Kon Tum 100 hộ, Đắk Nông 500 hộ.

Cục Thủy lợi đưa ra dự báo, đỉnh điểm của hạn hán, thiếu nước vào cuối tháng 4/2024 đối với khu vực Tây Nguyên; giữa tháng 5/2024 đối với vùng Đông Nam Bộ, mùa khô ở Trung Bộ kéo dài đến hết tháng 8/2024.

Cục Thủy lợi cũng cho biết, khu vực Trung Bộ, dung tích trữ hiện tại trong các hồ chứa thủy lợi phổ biến từ 35 - 80%. Hiện trong khu vực có 308/2.945 hồ chứa đang trữ dưới 50% dung tích thiết kế, bao gồm 82 hồ dưới mực nước chết. Dung tích trữ hiện trong các hồ chứa thủy lợi ở Tây Nguyên phổ biến từ 33 - 51% dung tích thiết kế, thấp hơn so với cùng kỳ trung bình nhiều năm khoảng 9%. Hiện trong vùng có 621/1.303 hồ chứa trữ dưới 50% dung tích thiết kế, trong đó 110 hồ nhỏ dưới mực nước chết. 

Khu vực Đông Nam Bộ có dung tích trữ hiện tại trong các hồ chứa thủy lợi phổ biến từ 45 - 80% dung tích thiết kế, cao hơn 1,4% so với cùng kỳ trung bình nhiêu năm. Khu vực hiện có 8 hồ nhỏ có mực nước dưới mực nước chết. Trước tình hình nguồn nước trên, theo Cục Thủy lợi, vụ Đông Xuân 2023 - 2024, dự báo diện tích nguy cơ bị ảnh hưởng của hạn hán, thiếu nước khoảng 1.200 ha thuộc tỉnh Bình Thuận. Vụ Hè Thu 2024, diện tích nguy cơ bị ảnh hưởng ở Trung Bộ khoảng 20.700 - 34.200 ha cây trồng Khu vực Tây Nguyên dự kiến, tổng diện tích bị ảnh hưởng khoảng 16.000-27.000 ha.

Với lượng nước trữ của các hồ chứa hiện tại ở Đông Nam Bộ và lượng mưa dự báo trong thời gian tới, Cục Thủy lợi nhận định, nguồn nước cơ bản đảm bảo cấp nước cho sản xuất nông nghiệp vụ Đông Xuân 2023 - 2024 và vụ Hè Thu 2024 vùng trong công trình thủy lợi phụ trách tưới. 

Đối với khu vực ngoài công trình thủy lợi, dự báo thời tiết nắng nóng và tình trạng khô hạn còn tiếp diễn đến giữa tháng 5/2024, tổng lượng mưa dự kiến khoảng 40 - 60 mm, nên nguy cơ xảy ra hạn hán, thiếu nước ở thời gian cuối mùa khô với tổng diện tích cây trồng bị ảnh hưởng khoảng 8.000 - 12.000 ha.

Trước tình hình trên, Phó cục trưởng Cục Thủy lợi - ông Nguyễn Hồng Khanh cho biết, các địa phương cần tiếp tục triển khai giải pháp ứng phó hạn hán, thiếu nước theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Đồng thời, chủ động xây dựng các kịch bản nguồn nước, phương án ứng phó, cấp nước cho người dân và sản xuất. 

Địa phương cần tập trung rà soát, kiểm tra nguồn nước tại các công trình thủy lợi ở khu vực Trung Bộ, chỉ tổ chức sản xuất ở các diện tích công trình thủy lợi bảo đảm cung cấp cho cả vụ sản xuất; các diện tích không đủ nước, xem xét lùi vụ sản xuất hoặc chuyển đổi cơ cấu cây trồng. 

Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị quản lý, vận hành hồ chứa thủy điện xây dựng kế hoạch điều tiết chặt chẽ, bảo đảm bổ sung nguồn nước cho hạ du phù hợp với khả năng lấy nước của công trình thủy lợi và tiết kiệm nước từ các hồ chứa thủy điện. 

Các địa phương cũng cần đặc biệt ưu tiên nguồn nước cho sinh hoạt, chuẩn bị kỹ phương án, kế hoạch bảo đảm cung cấp nước sinh hoạt tối thiểu cho người dân có nguy cơ thiếu nước do ảnh hưởng của hạn hán, thiếu nước.