Phát triển du lịch xanh: Thanh nam châm thu hút khách tham quan đến Thanh Hóa

Nhiều tiềm năng, lợi thế…

Du lịch xanh là loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên, gắn với bản sắc văn hoá địa phương, có sự tham gia của cộng đồng dân cư, kết hợp giáo dục về bảo vệ môi trường, thân thiện với môi trường và hầu như không tạo ra tác động về sinh thái tại điểm đến du lịch. Loại hình du lịch này đang là xu hướng phổ biến trên thế giới nhằm đảm bảo một tương lai tốt hơn khi mà nguồn tài nguyên ngành này đang dần cạn kiệt bởi sự khai thác quá mức của con người.

Tham chiếu vào khái niệm du lịch xanh ấy, nhìn về miền danh lam thắng cảnh, di tích độc đáo xứ Thanh với đầy đủ mọi tiềm năng, lợi thế. Mảnh đất xứ Thanh mang đặc trưng của 3 vùng: Trung du và miền núi, đồng bằng, ven biển với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, độc đáo. Đặc biệt, xứ Thanh có một số khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia, đảo nổi tiếng như: Pù Luông, Pù Hu, Xuân Liên, vườn quốc gia Bến En, đảo Nẹ, đảo Mê… là nơi cư trú, sinh sống của nhiều loài động, thực vật đặc hữu, quý hiếm. Mỗi bản, làng đều là điểm dừng chân lý tưởng cho những du khách ưa thích khám phá thiên nhiên, trải nghiêm, tìm hiểu cuộc sống, nét đẹp văn hóa bản địa. Với đường bờ biển kéo dài từ huyện Nga Sơn đến thị xã Nghi Sơn, bờ biển phẳng với thềm lục địa tương đối nông và rộng từ lâu đã hình thành nhiều bãi tắm đẹp, hấp dẫn khách du lịch như: Sầm Sơn (TP Sầm Sơn), Hải Hòa, bãi Đông (Thị xã Nghi Sơn), Hải Tiến (Hoằng Hóa)…

Bên cạnh lợi thế về địa lý tự nhiên, các tiềm năng văn hóa, xã hội cho phát triển du lịch nông thôn cũng rất đa dạng và phong phú. Xứ Thanh - miền di sản, ẩm thực, nghề và làng nghề truyền thống đặc trưng, tiêu biểu. Tất cả như lời mời gọi “xanh mát”, đằm thắm, ân tình… đưa du khách về với xứ Thanh.

Khu Bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên (Thường Xuân, Thanh Hóa) là một trong những trung tâm đa dạng sinh học lớn của Việt Nam với đỉnh Pù Gió cao 1.620m, hồ Cửa Đạt mênh mông, dòng sông Chu hiền hòa, thác Yên thơ mộng, thác Thiên Thủy hùng vĩ tráng lệ… bên những cánh rừng nguyên sinh hoang sơ với nhiều loài động, thực vật quý hiếm… Len lỏi trên những con đường mòn xuyên rừng dưới ánh sáng của vài vạt nắng hắt qua tán cây, du khách sẽ được tận mắt nhìn thấy những cánh rừng nguyên sinh cổ thụ đường kính đến 4m, vút tầm cao trên 60m, hay những loài nấm lạ, những nhánh hoa rừng mang hương sắc quyến rũ, hàng trăm loài cây dược liệu, phong lan quý... Nếu may mắn,du khách sẽ bắt gặp những loài động vật như: Vượn đen má trắng, Voọc xám... trong đời sống tự nhiên hoang dã. Khám phá hồ Cửa Đạt – thác Yên trên du thuyền chạy dài hơn 10km hay hành trình chinh phục thác Thiên Thủy hứa hẹn mang đến cho du khách những kỷ niệm khó quên.

Sau khi đã háo hức bên những cánh rừng nguyên sinh, mê mải thả hồn trên lòng hồ cửa Đặt, để tâm mình tĩnh lặng trước di tích lịch sử - văn hóa, tâm linh, bước chân du khách tìm đến những bản làng du lịch cộng đồng bản Mạ (thị trấn Thường Xuân), bản Vịn (xã Bát Mọt) yên bình giữa không gian đại ngàn. Những trải nghiệm du lịch sinh thái nơi đây sẽ là cuộc hành trình đáng nhớ khi về với vùng đất Châu Thường nổi danh này.

Nhằm khai thác tốt tiềm năng, lợi thế phục vụ phát triển du lịch, ngày 30/11/2020, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ký Quyết định số 5126/QĐ – UBND phê duyệt Đề án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong rừng đặc dụng Khu Bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030. “Đây là nguồn động lực to lớn, tạo nên tiền đề thúc đẩy du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí tại Khu BTTN Xuân Liên. Tuy nhiên, chính điều đó cũng đặt ra nhiều khó khăn, thử thách, đòi hỏi đội ngũ cán bộ, nhân viên Khu BTTN Xuân Liên phát huy năng lực, tinh thần chủ động, học hỏi, năng động, sáng tạo” – ông Phạm Anh Tám, Giám đốc Khu BTTN Xuân Liên chia sẻ.

Từ nhận thức đến hành động, bám sát nội dung đề án, những năm qua, Khu BTTN Xuân Liên đã có nhiều việc làm thiết thực, hiệu quả thu hút du khách, thúc đẩy du lịch. Các loại hình du lịch phong phú, đa dạng như: Du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch mạo hiểm, camping, du lịch lòng hồ, khám phá rừng nguyên sinh, cây di sản…

Ban Quản lý Khu BTTN Xuân Liên triển khai xây dựng khu Xuân Liên Travel để đón tiếp, phục vụ du khách đến tham quan, nghỉ dưỡng kết hợp việc tuyên truyền, giáo dục về môi trường. Ngoài đầu tư cơ sở hạ tầng, xây dựng các khu, điểm check – in, 6 thuyền được đăng ký, đăng kiểm từ 12 – 28 chỗ ngồi…, Ban Quản lý Khu BTTN Xuân Liên chú trọng tuyên truyền, giáo dục, trải nghiệm hoạt động tham quan, chăm sóc động vật bán hoang dã, từ đó nâng cao ý thức bảo vệ môi trường tự nhiên, sinh – động thực vật…

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt thuận lợi, việc phát triển du lịch xanh, sinh thái, cộng đồng ở Khu BTTN Xuân Liên cũng còn nhiều khó khăn, hạn chế về thủ tục pháp lý, điều kiện cấp phép đầu tư, xây dưng các công trình, hạng mục phục vụ du lịch, thủ tục hành chính đối với các du khách quốc tế đến tham quan, trải nghiệm du lịch tại khu vực biên giới, cửa khẩu…

Hướng đến du lịch xanh và bền vững

Để “ngành công nghiệp không khói” thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, thời gian qua, tỉnh Thanh Hóa đã huy động mọi nguồn lực đầu tư để phát triển du lịch với quan điểm nhất quán là “không đánh đổi môi trường”, phát triển du lịch phải hướng tới sự bền vững, đảm bảo hài hòa giữa mục tiêu kinh tế với mục tiêu xã hội, gìn giữ những giá trị truyền thống, văn hoá lịch sử, bảo vệ môi trường, an ninh trật tự, bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước - doanh nghiệp - người dân. Ưu tiên phát triển 3 loại hình sản phẩm có thế mạnh gồm: Du lịch biển, du lịch sinh thái cộng đồng, du lịch di sản văn hóa, tâm linh.

Đồng thời thực hiện có hiệu quả các kế hoạch, đề án liên quan đến phát triển du lịch xanh như: Kế hoạch thực hiện Chương trình phát triển du lịch Thanh Hóa giai đoạn 2021 - 2025 của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XIX; Các đề án phát triển du lịch nông nghiệp, phát triển du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng trong rừng phòng hộ, rừng đặc dụng tại một số huyện miền núi của tỉnh như: Đề án phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong rừng đặc dụng Vườn Quốc gia Bến En, giai đoạn 2021 – 2030, Đề án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong rừng phòng hộ của Ban quản lý rừng phòng hộ Lang Chánh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2040, Đề án Du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong rừng đặc dụng Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030…

Xây dựng và ban hành một số chính sách khuyến khích phát triển du lịch tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2023 - 2027, trong đó đặc biệt tập trung thu hút đầu tư hình thành các khu du lịch phức hợp, khu nghỉ dưỡng (resort) kết hợp hội nghị, hội thảo, bổ sung các dịch vụ bổ trợ phù hợp với tính chất nghỉ dưỡng, sinh thái; hỗ trợ phát triển du lịch xanh, du lịch bền vững dành cho đối tượng là các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch trên địa bàn tỉnh có chứng nhận “Nhãn xanh ASEAN”...

Phát biểu tại lễ công bố biểu trưng du lịch Thanh Hóa; phát động chương trình kích cầu du lịch năm 2022 và đón khách du lịch quốc tế đến Thanh Hóa, Chủ tịch UBND tỉnh Đỗ Minh Tuấn cho biết, các cấp chính quyền, tổ chức đoàn thể, doanh nghiệp du lịch và người dân Thanh Hóa cam kết quyết tâm xây dựng Thanh Hóa trở thành điểm đến an toàn, thân thiện và hấp dẫn.

Việc tỉnh Thanh Hóa công bố biểu trưng du lịch và khẩu hiệu “Du lịch Thanh Hóa - Hương sắc bốn mùa”, cho thấy tỉnh Thanh Hóa sẽ chủ động đón khách bằng một nền tảng “du lịch xanh”, vừa đảm bảo các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra về số khách, doanh thu, nhưng vẫn bảo đảm một môi trường du lịch hài hòa, ổn định theo tiêu chí “xanh” suốt bốn mùa. Du lịch Thanh Hóa đang hòa mình vào dòng chảy du lịch Việt Nam, đúng như tinh thần mà Thủ tướng Chính phủ yêu cầu.

Mặc dù là loại hình du lịch còn khá trẻ, song du lịch xanh đang được coi là “chìa khóa” của sự phát triển bền vững. Chính vì vậy, việc bảo vệ môi trường, giữ gìn cảnh quan xanh, sạch, văn minh tại các khu, điểm du lịch, di tích lịch sử văn hóa được ngành du lịch xác định là giải pháp quan trọng nâng cao chất lượng điểm đến, tăng sức cạnh tranh cho du lịch tỉnh nhà. Cùng với đó, là sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và tinh thần chủ động của các thành phần tham gia du lịch, từ nhà quản lý các cấp, doanh nghiệp tới cộng đồng và du khách chính là tiền đề cơ bản để du lịch xanh ở Thanh Hóa phát triển bền vững.