Quảng Nam: Về làng rau Trà Quế Hội An xem rau "ăn" rong

Làng rau Trà Quế có tuổi đời hơn 400 năm ở TP. Hội An (Quảng Nam) đã được Bộ VH-TT-DL công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia vào tháng 4/2022. Việc vinh danh làng rau có ý nghĩa quan trọng trong công tác bảo tồn và phát huy di sản nghề trồng rau Trà Quế, giúp cộng đồng địa phương nâng cao ý thức tôn trọng, tham gia gìn giữ và dựa vào di sản để phát triển du lịch..

Cách phố cổ Hội An hơn 3km về phía Bắc, làng rau Trà Quế thuộc xã Cẩm Hà (TP.Hội An) được bao bọc bởi hai nhánh sông Đế Võng và Đầm Rong bởi thế mà đất màu mỡ, cây cối xanh tốt quanh năm trên vùng cát trắng. Điều đáng quan tâm là những năm qua, nơi đây đã trở thành địa điểm du lịch sinh thái hấp dẫn du khách trong và ngoài nước.

Đến tham quan làng rau Trà Quế vào một ngày đầu tháng Tư, chúng tôi thấy những người nông dân đang rộn ràng, tất bật chăm sóc, tưới nước, vun xới… những luống rau xanh chuẩn bị cho một vụ rau sạch  bán dịp đầu mùa Hè do nhu cầu thị trường tăng cao.

Cho rau “ăn” rong

Ông Mai Lụa (72 tuổi), một nông dân có thâm niên gần 30 năm trong nghề trồng rau cho hay, rau Trà Quế ngon có tiếng với hương vị đặc biệt nhờ người nông dân nơi đây bón cho rau các loại rong như rong cây, rong chồn, rong chèo, rong vịt, rong trứng,... Người dân chỉ cần vớt rong dưới sông lên mà lót vào luống đất trồng rau, không cần nhiều các loại phân khác cũng đủ cung cấp dinh dưỡng cho rau tạo nên sắc thái riêng cho làng rau Trà Quế.

Làng rau Trà Quế có gần 30 chủng loại rau ăn lá và rau gia vị với nhiều màu sắc như húng, é, tía tô…, đã góp phần làm nổi tiếng các món ăn dân dã ở Hội An và Quảng Nam như mỳ Quảng, cao lầu, bánh xèo, nem lụi,… Giờ đây, rau sống Trà Quế trở thành một thương hiệu rau nổi tiếng được Cục Sở hữu trí tuệ – Bộ Khoa học và Công nghệ cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm rau Trà Quế. Thị trường cung cấp rau sống Trà Quế đã vươn tầm ra khỏi khu vực Quảng Nam và đã có mặt tại các siêu thị ở thành phố Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh,…

Theo tìm hiểu của chúng tôi, làng rau Trà Quế là nơi tập trung hơn 200 hộ dân chuyên canh rau với khoảng gần 20 ha đất canh tác. Nơi đây nổi danh từ lâu với các loại rau thơm, rau sống đặc sản như: Xà lách, cải ngọt, tần ô, ngò ta, rau răm, hành hoa, rau húng, diếp cá... dùng chế biến các món ăn đặc sản Quảng Nam như mỳ Quảng, cao lầu, bê thui, cháo lòng…

Rau Trà Quế thơm ngon không chỉ nhờ thổ nhưỡng thích hợp, mà còn được trợ lực bằng nguồn rong phong phú vớt từ sông Đế Võng. Nguồn phân bón tự nhiên này làm cho sản phẩm rau bảo đảm về chất lượng và có mùi thơm rất đặc trưng. 100% nông dân làng rau Trà Quế không sử dụng thuốc hóa học trong sản xuất mà tuân thủ canh tác rau sạch, áp dụng phương pháp hữu cơ, dùng phân vi sinh theo sự khuyến cáo và giám sát của ngành chức năng nên rau xanh Trà Quế rất an toàn, tươi ngon và có mùi thơm đặc trưng.

Nông dân trồng rau làm du lịch

Bên cạnh đó làng rau Trà Quế cũng là một điểm du lịch độc đáo cho du khách trong và ngoài nước. Người Trà Quế có cách làm du lịch riêng của họ, theo kiểu “homestay”(nghĩa là du khách cùng ăn, cùng ở, cùng làm với người dân). Họ sắm những bộ áo quần nông dân với màu nâu, dép lê, nón lá và dựng những ngôi nhà dành cho du khách nghỉ ngơi.

Du khách sẽ được người trồng rau bày cho cách cuốc đất, vun hàng, bón rong, trồng rau, tưới nước và chăm bón rau. Nhưng trước khi xuống các vườn rau để làm nông dân, du khách sẽ xem các loại rau Trà Quế đã trồng. Sau khi làm nông dân xong, du khách có thể theo gia chủ về nhà nghỉ trưa đồng thời chế biến và thưởng thức những món ăn đặc sản từ rau Trà Quế, rồi mắc võng hoặc nằm trên những chõng tre ngoài vườn mát mẻ để nghỉ ngơi, trao đổi, đọc sách, thư giãn trong một không gian yên tĩnh của miền quê thanh bình.

“Ngày nắng cũng như ngày mưa, du khách đến đây tham quan làng rau rất đông. Cuốc đất, trồng rau, những công việc thường ngày của chúng tôi nhưng du khách nước ngoài rất thích thú và muốn trải nghiệm. Nhờ công việc trồng rau này mà mỗi tháng gia đình tôi có thu nhập hơn 6 triệu đồng, đủ để trang trải cuộc sống…” - Ông Mai Lụa, một người dân trong làng cho hay.

Hằng ngày có rất nhiều lượt khách trong và ngoài nước đến Trà Quế thăm quan và cùng làm... nông dân. Nhiều học sinh, sinh viên cũng có dịp trải nghiệm về cuộc sống nhà nông, thực hành công việc làm ra sản phẩm nông nghiệp. Đặc biệt, du khách ngoại quốc rất thích thú cách trồng rau “thủ công” ở đây rất khác xa trên xử sở “công nghiệp” của họ.
.