Thiên tai làm 513 người chết, thiệt hại gần 85.000 tỷ đồng từ đầu năm đến nay

Sáng 22/11, tại Hòa Bình, Cục quản lý đê điều và phòng, chống thiên tai (Bộ NN&PTNT) tổ chức Hội nghị "Chủ tịch UBND cấp huyện các tỉnh, thành phố có đê từ cấp III đến cấp đặc biệt năm 2024".

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, năm 2024, TT ở nước ta xảy ra rất khốc liệt, cực đoan với nhiều loại hình TT tại khắp các vùng miền trên cả nước.

Đến nay, đã xảy ra 9 cơn bão, 1 áp thấp nhiệt đới, 232 trận mưa lớn, ngập úng, lũ, lũ quét, sạt lở đất; nhiều trận dông lốc, động đất và gió mạnh, sóng lớn trên biển. TT đã làm 513 người chết và mất tích, tổng thiệt hại kinh tế ước tính trên 84.900 tỷ đồng, gấp nhiều lần so với con số thiệt hại do TT năm 2023 (169 chết và mất tích, thiệt hại 9.324 tỷ đồng).

Đặc biệt, bão số 3 (bão Yagi, từ ngày 3-8/9/2024) là cơn bão mạnh nhất trong 30 năm qua trên biển Đông và trong 70 năm qua trên đất liền, với nhiều đặc điểm chưa từng có tiền lệ gây thiệt hại rất nặng nề cho nhiều tỉnh, thành.

Do mưa lớn đã xuất hiện lũ lớn, đặc biệt lớn trên diện rộng (hầu hết các sông vượt mức báo động 3), trong đó lũ lịch sử xuất hiện trên nhiều tuyến sông; mực nước sông Hồng tại Hà Nội xấp xỉ mức báo động 3, cao nhất trong 20 năm gần đây. Các hồ chứa đã phải vận hành xả lũ, đặc biệt là hồ chứa Thác Bà có thời điểm lưu lượng lũ đến hồ vượt quá khả năng xả lũ thiết kế của hồ, nguy cơ mất an toàn hồ chứa và đã phải tính đến phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp.

Mưa lớn kéo dài cũng đã gây sạt lở đất, lũ ống, lũ quét tại hầu hết các tỉnh miền núi và trung du Bắc Bộ, nhất là các tỉnh Lào Cai, Yên Bái, Cao Bằng…

Thống kê cho thấy, đây là một trong những đợt TT nghiêm trọng, khốc liệt chưa từng có trong rất nhiều năm qua ở Bắc Bộ, là trận lũ lớn nhất kể từ năm 1971 trên toàn bộ lưu vực đồng bằng sông Hồng, sông Thái Bình; xảy ra gần như đồng thời các loại hình TT đặc biệt nguy hiểm; tác động, ảnh hưởng nặng nề đến hầu hết các hoạt động kinh tế - xã hội, thiết chế hạ tầng từ vùng biển đến đồng bằng, trung du và miền núi.

Bão số 3 và mưa lũ sau bão đã làm 345 người chết và mất tích, gây thiệt hại rất lớn về nông nghiệp; hệ thống cơ sở hạ tầng điện lực, thông tin liên lạc, giao thông, y tế, giáo dục; tổng thiệt hại về kinh tế ước tính trên 81.700 tỷ đồng.

Đối với hệ thống đê điều, chúng ta đã phải tập trung ứng phó, thực hiện công tác hộ đê với nhiều nỗ lực, cố gắng; đã phát hiện, xử lý kịp thời hơn 800 sự cố đê điều, giữ vững an toàn cho hệ thống đê, nhất là các tuyến đê từ cấp III đến cấp đặc biệt.

“Để đạt được kết quả này, trong chỉ đạo, điều hành ứng phó, hộ đê, các đồng chí Chủ tịch UBND cấp huyện đóng vai trò rất quan trọng, từ chỉ đạo UBND cấp xã tổ chức lực lượng tuần tra canh gác đê điều đến huy động lực lượng, vật tư, phương tiện và tổ chức xử lý các sự cố đê điều” - Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nói.

Tuy nhiên, cùng với kết quả đạt được, đợt mưa lũ do bão số 3 cũng bộc lộ những mặt còn tồn tại, hạn chế trong công tác hộ đê, xử lý sự cố, như: công tác đánh giá hiện trạng, xác định trọng điểm đê điều xung yếu có nơi còn chưa sát với thực tế; công tác tuần tra canh gác ở một số địa phương còn lơ là; kỹ năng, kinh nghiệm xử lý sự cố, hộ đê của lực lượng tham gia ứng phó còn hạn chế; công tác chỉ đạo, điều hành có lúc, có nơi còn bị động, lúng túng; tình trạng vi phạm lấn chiếm bãi sông làm giảm khả năng thoát lũ của sông xảy ra ở nhiều địa phương…

Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nhấn mạnh, đợt mưa lũ vừa qua cho thấy những nơi thực hiện tốt chỉ đạo, cảnh báo về phòng, chống TT của cơ quan chức năng sẽ giảm thiểu thiệt hại rất tốt. Qua đợt mưa lũ vừa rồi bộc lộ nhiều vấn đề, vì vậy, cần tính toán lại mực nước báo động của các tuyến sông có đê; tính toán việc xử lý sự cố đê điều mang tính hệ thống và cần quan tâm đầu tư thỏa đáng đối với hệ thống đê điều.

Để công tác quản lý đê điều đạt hiệu quả hơn nữa, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp đề nghị các đồng chí Chủ tịch UBND cấp huyện cùng các cơ quan chuyên môn của tỉnh, thành phố tập trung huy động các nguồn lực để sớm sửa chữa, khắc phục các sự cố, hư hỏng của đê điều do đợt lũ vừa qua (hoàn thành trước mùa lũ năm 2025). Tổng kiểm tra, rà soát đánh giá hiện trạng công trình đê điều trên địa bàn, cập nhật, bổ khuyết các vị trí xung yếu và phương án bảo vệ sát với thực tế. Đồng thời bảo vệ không gian thoát lũ, quản lý hành lang bảo vệ đê, bãi sông, lòng sông theo quy định của pháp luật về đê điều và quy hoạch được duyệt. Tổ chức diễn tập, đào tạo, nâng cao năng lực cho các lực lượng tham gia ứng phó hộ đê, xử lý sự cố đê điều. Quan tâm đầu tư nâng cấp hệ thống đê điều đảm bảo yêu cầu chống lũ theo tần suất thiết kế, nâng cao khả năng chống chịu với lũ lớn, dài ngày. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nâng cao nhận thức cộng đồng để chủ động, tích cực thực hiện công tác phòng chống TT, bảo vệ hệ thống đê điều.