TP. Hồ Chí Minh: Cân bằng phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường

Những vấn đề môi trường cấp bách

Quá trình phát triển kinh tế - xã hội ở TP. Hồ Chí Minh bộc lộ nhiều bất cập và tạo ra nhiều áp lực lớn đối với môi trường sinh thái. Tình trạng ô nhiễm môi trường diễn biến phức tạp, ngày càng nghiêm trọng với nhiều điểm nóng.

Chất lượng môi trường nhiều nơi suy giảm, đặc biệt là ở các khu vực tập trung nhiều hoạt động phát triển. Đa dạng sinh học và chất lượng mảng không gian xanh bị thu hẹp. Khô hạn và xâm nhập mặn gia tăng theo từng năm.

Những vấn đề môi trường cấp bách này đã trở thành nguy cơ lớn cản trở mục tiêu phát triển bền vững của Thành phố.

Chính vì vậy, người dân đánh giá rất cao quan điểm phát triển TP. Hồ Chí Minh của lãnh đạo thành phố - “Phát triển kinh tế TP. Hồ Chí Minh sẽ luôn gắn với môi trường, dứt khoát không đánh đổi môi trường. TP. Hồ Chí Minh luôn là Thành phố vì cả nước, luôn khát vọng là đầu tàu kinh tế của cả nước với những đề án riêng đã có”.

Nhiều thành tựu trong phát triển kinh tế xanh

Xuyên suốt quá trình phát triển Thành phố, phát triển kinh tế xanh được thể hiện ngày càng rõ nét thông qua các dự án cải tạo môi trường sinh thái, chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ phát triển chủ yếu theo chiều rộng sang phát triển theo chiều sâu, bao gồm phát triển công nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp công nghệ cao, dịch vụ cao cấp, sản xuất thông minh, tiêu dùng thông minh,…

Để tiếp tục thúc đẩy kinh tế xanh phát triển hơn nữa trong thời gian tới, Ủy ban Nhân dân TP. Hồ Chí Minh ban hành Quyết định số 4589/QĐ về phê duyệt kế hoạch triển khai thực hiện chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh hướng đến phát triển bền vững trên địa bàn thành phố giai đoạn 2021 - 2030.

Theo đó, Thành phố ban hành 18 chủ đề chính, bao gồm: Xây dựng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước gắn kết với các mục tiêu tăng trưởng xanh hướng đến phát triển bền vững. Thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng xanh; tích hợp tăng trưởng xanh vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

Tuyên truyền giáo dục và nâng cao nhận thức; Phát triển nguồn lực và việc làm xanh; Phát huy nguồn lực tài chính và thúc đẩy đầu tư cho tăng trưởng xanh; Khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; Hội nhập và hợp tác quốc tế; Bình đẳng trong chuyển đổi xanh; Nâng cao hiệu suất và hiệu quả sử dụng năng lượng, giảm mức tiêu hao năng lượng.

Từng bước hạn chế các ngành phát sinh chất thải lớn, gây ô nhiễm, suy thoái môi trường, tạo điều kiện phát triển các ngành sản xuất xanh mới; Đẩy mạnh chuyển đổi phương thức hàng hóa vận tải, thúc đẩy hoạt động logistics theo hướng xanh; Thúc đẩy đô thị hóa theo hướng đô thị thông minh bền vững, có năng lực chống chịu với biến đổi khí hậu, đảm bảo hiệu quả kinh tế - sinh thái; Phát triển nông nghiệp hiện đại, nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp xanh, sạch, bền vững, thông minh, nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng và năng lực cạnh tranh của sản xuất nông nghiệp.

Tăng cường công tác quản lý chất thải thông qua việc nghiên cứu và phát triển các mô hình quản lý tổng hợp chất thải rắn, công nghệ xử lý chất thải theo hướng kinh tế tuần hoàn, chuyển hóa chất thải thành tài nguyên, nguyên liệu sản xuất; Ngăn ngừa và giảm thiểu phát sinh các chất ô nhiễm không khí đối với các ngành, lĩnh vực và tăng cường hiệu quả công tác quản lý chất lượng không khí; Quản lý tài nguyên nước, tài nguyên đất đai, đa dạng sinh học; Phát triển kinh tế biển xanh; Tiêu dùng và mua sắm xanh, bền vững.

Triển khai, mở rộng hệ thống cơ sở y tế xanh, thông minh, bền vững, có khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu và sự cố môi trường; Ưu tiên phát triển các loại hình du lịch theo hướng tăng trưởng xanh, phát triển sản phẩm du lịch xanh.

Bên cạnh đó, Thành phố vận dụng Nghị quyết 98/2023/QH15 để huy động các nguồn lực tài chính đầu tư cho tăng trưởng xanh.
Mặt khác, đẩy mạnh tăng trưởng xanh dựa trên đầu tư cho khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Triển khai các chương trình chuyển đổi số nhằm mục tiêu phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, tăng năng suất lao động, tạo động lực tăng trưởng xanh, phát triển bền vững.

Song song đó, nâng cao hiệu suất và hiệu quả sử dụng năng lượng, giảm mức tiêu hao năng lượng, áp dụng công nghệ hiện đại nhằm nâng cao chất lượng điện phân phối, giảm tiêu thụ điện năng, nâng cao hiệu quả sử dụng điện tiến tới xây dựng lưới điện thông minh.
Về công nghiệp: Nâng cao hiệu suất và hiệu quả sử dụng năng lượng, giảm mức tiêu hao năng lượng. Từng bước hạn chế các ngành phát sinh chất thải lớn, gây ô nhiễm suy thoái môi trường, tạo điều kiện phát triển các ngành sản xuất xanh mới. Chú trọng ứng dụng công nghệ xanh, hệ thống quản lý và kiểm soát hoạt động sản xuất theo kinh nghiệm thực hành tốt để tiết kiệm tài nguyên, cải thiện môi trường sinh thái.

Về giao thông vận tải và dịch vụ logistics: Tăng cường đầu tư hiện đại hóa các hệ thống, mạng lưới giao thông, phương tiện trên cơ sở tiết kiệm năng lượng, có hiệu quả kinh tế, môi trường cao, có khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu. Đẩy mạnh chuyển đổi phương thức hàng hóa vận tải, thúc đẩy hoạt động logistics theo hướng xanh.

Trong lĩnh vực xây dựng: Thúc đẩy đô thị hóa theo hướng đô thị thông minh bền vững, có năng lực chống chịu với biến đổi khí hậu, đảm bảo hiệu quả kinh tế - sinh thái.

Tăng cường công tác quản lý chất thải thông qua việc nghiên cứu và phát triển các mô hình quản lý tổng hợp chất thải rắn, công nghệ xử lý chất thải theo hướng kinh tế tuần hoàn, chuyển hóa chất thải thành tài nguyên, nguyên liệu sản xuất; Sử dụng nước tiết kiệm, tuần hoàn nước, đảm bảo an ninh tài nguyên nước và bình đẳng giữa các đối tượng sử dụng nước. Đẩy nhanh chuyển đổi số, xây dựng hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia và cơ sở dữ liệu về quản lý tài nguyên nước. Thúc đẩy sử dụng hiệu quả tài nguyên đất, khắc phục tình trạng suy thoái đất.

Đẩy mạnh các chương trình dán nhãn để điều chỉnh hành vi tiêu dùng; Triển khai, mở rộng hệ thống cơ sở y tế xanh, thông minh, bền vững, có khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu và sự cố môi trường; Ưu tiên phát triển các loại hình du lịch theo hướng tăng trưởng xanh (du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng,…) phát triển sản phẩm du lịch xanh.