Hôm nay, ngày 27/1 (6 tháng Giêng năm Quý Mão), Lễ kỷ niệm 1983 năm Khởi nghĩa Hai Bà Trưng, 1980 năm ngày Hai Bà Trưng mất vàkhai mạc Lễ hội đền Hai Bà Trưng năm 2023 đã trang trọng diễn ra tại Khu Di tích Quốc gia đặc biệt đền Hai Bà Trưng, huyện Mê Linh, Hà Nội. Quyền Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân tới dự lễ kỷ niệm và dâng hương tưởng nhớ.
Cùng đi có Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam Hà Thị Nga, Phó bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Thị Tuyến, Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan cùng các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, TP Hà Nội và tỉnh Vĩnh Phúc.
Lễ hội đền Hai Bà Trưng là hoạt động văn hóa tâm linh nhằm tưởng nhớ, tri ân công đức của hai vị Anh hùng dân tộc Trưng Trắc và Trưng Nhị cùng các tướng lĩnh lãnh đạo cuộc khởi nghĩa giành lại nền độc lập dân tộc vào những năm 40-43 sau Công nguyên.
Lễ hội Đền thờ Hai Bà Trưng gồm hai phần: Phần lễ là hoạt động dâng hương, mít tinh kỷ niệm ngày Hai Bà Trưng tế cờ khởi nghĩa và tế lễ theo nghi thức truyền thống cổ truyền. Theo đó, ngay từ sáng sớm mùng 6 tháng Giêng, người dân Mê Linh tổ chức rước kiệu Hai Bà, kiệu Thành hoàng làng Hạ Lôi và kiệu Thánh Cốt Tung - một danh tướng của Hùng Duệ Vương được thờ tại làng Hạ Lôi.
Phần hội diễn ra từ ngày mùng 6 đến hết mùng 8 tháng Giêng, gồm các hoạt động văn hóa văn nghệ, trò chơi dân gian truyền thống, thi đấu thể thao.
Phát biểu tại lễ kỷ niệm, Quyền Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân nhấn mạnh: Hai Bà Trưng là biểu tượng của ý chí hiên ngang và khí phách quật cường của dân tộc ta, thể hiện truyền thống yêu nước nồng nàn của phụ nữ Việt Nam. Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng là cuộc khởi nghĩa đầu tiên trong lịch sử dân tộc Việt Nam do phụ nữ lãnh đạo.
Từ trong ngọn lửa của cuộc khởi nghĩa ấy tỏa ra chân lý lịch sử: Một dân tộc dù nhỏ bé nhưng đã quyết tâm đứng lên, đoàn kết một lòng làm chủ đất nước và số phận của mình thì không một sức mạnh cường bạo nào có thể tiêu diệt được.
Quân Đông Hán có thể đánh bại chính quyền Trưng Vương nhưng tinh thần yêu nước, ý chí quật cường mà cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng đã khơi dậy thì không bao giờ bị dập tắt. Hai Bà Trưng là hiện thân cho ý chí vươn lên của dân tộc ta, mở đầu cho xu thế phát triển của lịch sử hào hùng đấu tranh giành và bảo vệ độc lập dân tộc, nó có tác dụng mở đường, đặt phương hướng cho các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc sau này.
Theo Quyền Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân, Hai Bà Trưng và cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng không những để lại cho chúng ta một sự nghiệp vĩ đại, mà cũng để lại cho chúng ta một di sản tinh thần vô giá. Đó là sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc phải gắn liền với việc phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân, đặc biệt là phát huy sức mạnh, trí tuệ, tinh thần quật khởi của phụ nữ. Chúng ta tự hào về truyền thống phụ nữ Việt Nam nêu cao tinh thần yêu nước, ý chí quật cường của Hai Bà Trưng, đã có những đóng góp to lớn trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng tổ quốc.
Quyền Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân tin tưởng rằng, trong thời gian tới, cấp ủy, chính quyền các cấp tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, nhất là ý kiến chỉ đạo rất quan trọng của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc vào tháng 11 năm 2021; quan tâm bảo tồn, tôn tạo và phát huy các giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể rất đồ sộ, phong phú, đa dạng của các vùng, miền, của đồng bào các dân tộc, trong đó có Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Đền Hai Bà Trưng và Lễ hội Đền Hai Bà Trưng.
"Đây là tài sản vô cùng quý báu do tổ tiên, cha ông ta mấy nghìn năm để lại. Chúng ta phải có trách nhiệm giữ gìn, bồi đắp, để những di sản văn hóa trở thành động lực và nguồn lực quan trọng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, để văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực xây dựng và bảo vệ Tổ quốc", Quyền Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân bày tỏ.
Đọc diễn văn Kỷ niệm, Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Mê Linh Hoàng Anh Tuấn nhấn mạnh, khởi nghĩa Hai Bà Trưng đã ghi mốc son chói lọi đầu tiên trong lịch sử giữ nước của dân tộc Việt Nam. Ngay sau khi khởi nghĩa thắng lợi, Hai Bà Trưng xưng vương, lập Kinh đô, tiến hành củng cố, xây dựng lại đất nước. “…Đô kỳ đóng cõi Mê Linh / Lĩnh Nam riêng một triều đình nước ta”.
Đó cũng là lời tuyên bố hùng hồn: Nước Nam là của người dân nước Nam, do người dân nước Nam cai quản. Hai Bà Trưng đã trở thành vị vua nữ đầu tiên của dân tộc, nữ vương đầu tiên trên thế giới.
Phát biểu trong hội nghị cán bộ Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, đồng chí Lê Duẩn - Cố Tổng Bí thư Ban Chấp hành Đảng cộng sản Việt Nam đã nói: “…Trên thế giới không có nơi nào có phụ nữ như Việt Nam, không phải bây giờ mà nghìn năm trước đây cũng vậy, chưa có một nước nào mà người xây dựng đầu tiên, đem nền độc lập đầu tiên cho nước nhà là phụ nữ…”.
Để tưởng nhớ công lao to lớn của Hai vị nữ anh hùng dân tộc, Nhân dân Mê Linh đã lập Đền thờ; hàng năm vào ngày mùng 6 tháng giêng, ngày Hai Bà Trưng tế cờ khởi nghĩa; Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Mê Linh tổ chức tế lễ để tỏ lòng tri ân, tôn kính đối với Hai Bà Trưng, cầu mong Hai Bà phù hộ độ trì cho Quốc thái dân an.
Năm 2013, Đền Hai Bà Trưngđược Nhà nước xếp hạng là Di tích Lịch sử Quốc gia đặc biệt. Năm 2018, Lễ hội Đền Hai Bà Trưng được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia. Năm 2021 Thành phố, công nhận là điểm đến du lịch.
Những năm qua, được sự quan tâm, đầu tư của các cấp, các ngành và Nhân dân cả nước, khu di tích Lịch sử Quốc gia đặc biệt Đền Hai Bà Trưng được trùng tu, tôn tạo, xây dựng nhiều hạng mục công trình ngày càng khang trang, tố hảo, trường tồn với thời gian, với lịch sử. Đền Hai Bà Trưng thực sự là một công trình Văn hóa tâm linh, Di tích Lịch sử - Văn hóa - Cách mạng quý giá, điểm đến du lịch của Thủ đô Hà Nội và cả nước.