Biến đổi khí hậu

Miền Bắc nắng nóng gay gắt giữa tiết thu: Nguyên nhân và dự báo

Minh Kiên • 07/09/2025 12:00

Trong những ngày đầu tháng 9, miền Bắc, đặc biệt là Hà Nội, bất ngờ hứng chịu đợt nắng nóng gay gắt với nền nhiệt lên tới 36 độ C, khiến nhiều người có cảm giác như đang ở giữa mùa hè.

Theo các chuyên gia khí tượng, hiện tượng này bắt nguồn từ tác động của dải hội tụ nhiệt đới dịch dần lên phía Bắc, kết hợp với áp cao cận nhiệt đới lấn vào. Tuy nhiên, đây không phải hiện tượng bất thường.

GS.TS Phan Văn Tân nguyên Chủ nhiệm bộ môn Khí tượng, khoa Khí tượng thủy văn và hải dương học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết: “Nắng nóng tháng 9 vẫn nằm trong quy luật tự nhiên. Dân gian cũng có câu ‘nắng tháng 8 rám trái bưởi’. Điều khiến nhiều người bất ngờ là trước đó mưa kéo dài do ảnh hưởng bão số 5 và số 6, khiến cảm giác nắng nóng xuất hiện muộn hơn thường lệ.”

TS Trương Bá Kiên Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu khí tượng khí hậu (Viện Khoa học khí tượng thủy văn và biến đổi khí hậu) phân tích, tiết Lập Thu trong quan niệm dân gian không đồng nghĩa với việc mùa hè kết thúc. Thực tế, miền Bắc và miền Trung vẫn thường ghi nhận nắng nóng kéo dài sang tháng 9. Dưới tác động của biến đổi khí hậu, thời tiết ngày càng khó lường, các đợt nóng xuất hiện sớm hơn, kết thúc muộn hơn, cường độ mạnh và tần suất dày đặc hơn, khiến ranh giới giữa các mùa dần trở nên mờ nhạt.

TS Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu, nhấn mạnh: “Hệ thống khí hậu vốn có quy luật ổn định, nhưng nay đã ‘mất trí nhớ’ do nóng lên toàn cầu. Điều này dẫn đến những đợt sóng nhiệt bất thường và mưa cực đoan gia tăng.”

Theo dự báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, đợt nắng nóng hiện tại sẽ không kéo dài. Từ sau ngày 7/9, nhiệt độ Hà Nội giảm dưới ngưỡng nắng nóng, và từ 9-14/9, Bắc Bộ sẽ có mưa rào, dông rải rác, chấm dứt tình trạng oi bức diện rộng.

Các chuyên gia nhận định, từ tháng 9, nắng nóng diện rộng tại Bắc Bộ chấm dứt, trong khi miền Trung vẫn có thể còn nắng nóng nhưng với xu hướng giảm dần. Không khí lạnh dự kiến sẽ hoạt động mạnh hơn từ tháng 10, mang theo các đợt mưa lớn, bão và rét đậm, rét hại vào cuối năm.

Như vậy, dù nắng nóng trong tháng 9 khiến nhiều người bất ngờ, song đây vẫn là hiện tượng thời tiết nằm trong quy luật, chỉ khác biệt ở chỗ biến đổi khí hậu toàn cầu đang làm gia tăng tính cực đoan và khó đoán định.