Tin trong nước

Phân loại rác tại nguồn còn ì ạch: 62,97% rác thải sinh hoạt vẫn chôn lấp

Quốc Minh • 31/10/2025 15:00

Từ ngày 1/1/2025, theo quy định của Luật Bảo vệ Môi trường 2020, tất cả các địa phương trên cả nước phải triển khai phân loại rác tại nguồn. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, mới chỉ có 34/63 tỉnh, thành phố thực hiện việc này, phần lớn ở quy mô nhỏ, mang tính thí điểm, chưa được nhân rộng.

Thực tế này khiến bài toán xử lý rác thải tại nguồn vẫn chưa có lời giải triệt để. Vấn đề này cũng đã được nhiều đại biểu Quốc hội nêu ra trong phiên thảo luận về Báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật bảo vệ môi trường diễn ra sáng 28/10.

Theo số liệu của Cục Môi trường, tính đến trước ngày 1/1/2025, chỉ có 34/63 tỉnh, thành phố triển khai phân loại rác tại nguồn, chủ yếu mang tính thí điểm và ở phạm vi hẹp. Việc phối hợp giữa các bộ, ngành và địa phương còn hạn chế, thiếu đồng bộ trong tổ chức thực hiện.

Đại biểu Trần Nhật Minh (Đoàn Nghệ An) cho rằng, để phân loại rác đạt hiệu quả, cần xây dựng đồng bộ hệ thống thu gom, vận chuyển và xử lý riêng biệt.

“Một trong những bất cập lớn hiện nay là dù người dân đã phân loại rác tại nguồn, nhưng khi thu gom lại bị trộn chung, khiến nhiều người mất động lực thực hiện. Để chính sách thực sự đi vào cuộc sống, các địa phương cần đầu tư hệ thống thu gom, vận chuyển, xử lý phù hợp với từng loại rác. Đồng thời phải có nhà máy tái chế, xử lý rác hữu cơ và rác thải nguy hại tương ứng,” ông Minh nhấn mạnh.

Đại biểu Trần Văn Tiến (Đoàn Phú Thọ) cho biết, hiện nay, phần lớn rác thải sinh hoạt vẫn đang được xử lý bằng phương pháp chôn lấp chiếm tới 62,97%. Trong đó, phần lớn là các bãi rác chôn lấp không hợp vệ sinh, gây ô nhiễm nghiêm trọng cho môi trường.

“Nhiều bãi rác cũ chưa được xử lý triệt để, trở thành nguồn gây ô nhiễm kéo dài. Vì vậy, Quốc hội cần ban hành cơ chế, chính sách đặc thù để khuyến khích đầu tư xử lý rác thải sinh hoạt, đặc biệt ở cấp huyện, xã,” ông Tiến kiến nghị.

Ông đề xuất Quốc hội nên cho phép triển khai thí điểm các cơ chế đặc thù về đầu tư xử lý rác thải, nhằm tạo điều kiện để các địa phương thu hút nhà đầu tư xây dựng cơ sở xử lý chất thải rắn, đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường và giải quyết tình trạng tồn đọng rác hiện nay.

Một rào cản lớn khác trong việc phân loại rác tại nguồn là thói quen sinh hoạt của người dân. Từ nhiều năm nay, việc gom tất cả rác vào một túi ni-lông đã trở thành nếp sống phổ biến. Dù đã có nhiều chiến dịch tuyên truyền, nhưng đa số người dân vẫn chưa duy trì được thói quen phân loại thường xuyên.

Các đại biểu nhận định, nếu người dân hiểu rõ lợi ích của việc phân loại rác như giảm ô nhiễm, tiết kiệm tài nguyên, giảm chi phí xử lý thì việc thực hiện sẽ hiệu quả và bền vững hơn.

Do đó, nhiều ý kiến đề xuất cần đẩy mạnh giáo dục, tuyên truyền trong trường học, trên các phương tiện truyền thông đại chúng, tại khu dân cư để hình thành và duy trì thói quen phân loại rác từ sớm.

Việc triển khai phân loại rác tại nguồn theo quy định của Luật từ ngày 1/1/2025 không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà còn là bước quan trọng để giảm áp lực lên hệ thống xử lý rác, bảo vệ môi trường và hướng đến phát triển bền vững. Tuy nhiên, để chính sách này thực sự đi vào cuộc sống, cần có sự đầu tư đồng bộ về hạ tầng, cơ chế khuyến khích đầu tư và đặc biệt là thay đổi nhận thức, hành vi của người dân.