[Góc nhìn tuần qua]: Hành trình 100 năm báo chí Cách mạng Việt Nam và sứ mệnh bảo vệ môi trường

Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025), chúng ta cùng nhìn lại hành trình đóng góp bền bỉ của báo chí, đặc biệt là lực lượng phóng viên môi trường trong sự nghiệp bảo vệ thiên nhiên và phát triển bền vững đất nước.

Từ tờ Thanh Niên do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập, báo chí cách mạng đã khẳng định sứ mệnh “dốc sức cho dân, cho nước, cho công bằng xã hội”. Trong dòng chảy lịch sử đó, báo chí môi trường nổi lên như một nhiệm vụ đặc biệt: Ghi nhận hiện trạng tài nguyên, phơi bày hành vi hủy hoại môi trường, đề xuất giải pháp và tôn vinh những sáng kiến cộng đồng.

Ngày nay, Việt Nam đang đối mặt với hàng loạt thách thức môi trường nghiêm trọng: Ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn, nguồn nước sinh hoạt bị xả thải chưa qua xử lý, rác thải nhựa tàn phá vùng ven biển, biến đổi khí hậu gây hạn hán và xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long, khai thác tài nguyên trái phép gây sạt lở, lũ quét. Những tác động này đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ từ cả hệ thống, trong đó có báo chí.

Nhà báo môi trường không chỉ là người đưa tin mà còn là cầu nối giữa khoa học, chính sách và cộng đồng. Họ phát hiện nguy cơ, phản ánh trung thực, thúc đẩy trách nhiệm từ chính quyền, doanh nghiệp đến người dân. Không ít phóng viên đã phải đối mặt với hiểm nguy: Lặn lội đến các điểm nóng ô nhiễm, phanh phui đường dây xả thải trái phép, bị đe dọa khi điều tra. Nhưng chính tinh thần trách nhiệm với cộng đồng đã tiếp thêm sức mạnh cho họ tiếp tục hành trình.

Nhờ sự vào cuộc của báo chí, nhiều vụ việc môi trường đã được xử lý kịp thời, nhiều mô hình xanh lan tỏa mạnh mẽ như : “Rác đổi quà”, “nông nghiệp hữu cơ”, “năng lượng tái tạo cộng đồng”… Các chuyên mục “sống xanh”, “kinh tế tuần hoàn”, “chuyển đổi năng lượng” cũng giúp nâng cao ý thức và thay đổi hành vi trong cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ.

Trong kỷ nguyên số, báo chí môi trường không ngừng đổi mới với các công cụ hiện đại như dữ liệu tương tác, ảnh vệ tinh, đồ họa, podcast, video điều tra... giúp truyền tải thông tin một cách trực quan và thuyết phục hơn.

Tròn một thế kỷ phát triển, báo chí Việt Nam – đặc biệt là báo chí môi trường đã và đang trở thành lực lượng tiên phong trong hành trình vì một Việt Nam xanh, sạch, phát triển bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.

[Góc nhìn tuần qua] : Chống ô nhiễm nhựa – Hành động thiết thực vì một tương lai xanh