Khói từ các vụ cháy rừng gây ra 12.000 vụ tử vong mỗi năm

Theo nghiên cứu công bố trên tạp chí Nature Climate Change, các nhà khoa học phân tích ảnh hưởng của việc gia tăng phát thải khí nhà kính với cháy rừng, so sánh nó với các hoạt động khác của con người như khai thác đất.

Họ chỉ ra rằng nóng lên toàn cầu đang khiến nhiều diện tích hành tinh bị thiêu rụi bởi cháy rừng, đồng thời có thể khiến thêm 12.000 người tử vong mỗi năm do hít phải khói, đặc biệt tại Australia, Nam Mỹ, châu Âu và phía Bắc châu Á.

Trước đó, công trình của Chae Yeon Park thuộc Viện Nghiên cứu Môi trường Quốc gia Nhật Bản thực hiện từ năm 2003 đến năm 2019 cho thấy, biến đổi khí hậu đã làm tăng diện tích cháy rừng toàn cầu gần 16%. Các chuyên gia ước tính gần 100.000 người chết mỗi năm do hít phải khói từ các đám cháy chứa các hạt nhỏ, được gọi là PM2,5, có thể xâm nhập vào phổi và máu.

Nghiên cứu chưa chỉ rõ cơ chế khiến biến đổi khí hậu gây ra tình trạng tử vong. Thực tế, nhiệt độ cao và độ ẩm thấp làm tăng nguy cơ hỏa hoạn, song tác động trực tiếp của con người, chẳng hạn phân mảnh rừng và thảo nguyên có thể làm giảm diện tích đốt cháy hoặc ngăn chặn lửa lan nhanh.

Để khắc phục vấn đề này, các nhà nghiên cứu đã xem xét ba mô hình về thực vật và cháy rừng dưới điều kiện khí hậu hiện nay và so sánh chúng với mô hình thứ tư, loại bỏ tất cả các tác động của biến đổi khí hậu.

Bất chấp sự khác nhau trong kết quả nghiên cứu, các tác giả từ tám quốc gia, trong đó có Anh, Mỹ, Đức và Trung Quốc, đều đồng thuận rằng sự nóng lên toàn cầu đang dẫn đến gia tăng số ca tử vong liên quan đến việc hít phải bụi mịn PM2.5 từ các vụ cháy rừng.

Ở một số khu vực, nguy cơ cháy từng tăng do nhiệt độ cao hoặc độ ẩm thấp. Các nhà khoa học nhận định các quốc gia có thể đang đánh giá thấp mối nguy từ các hạt nhỏ li ti bay ra trong các vụ cháy.

Điều này khá nguy hiểm do độ độc hại của các hạt bụi sinh ra trong lửa nghiêm trọng hơn so với các nguồn ô nhiễm khác.

Giáo sư Hilary Bambrick, giám đốc Trung tâm Dịch tễ học và Sức khỏe dân số tại Đại học Quốc gia Úc, cho biết hàng triệu người ở Úc đã phải tiếp xúc với ô nhiễm khói nguy hiểm và kéo dài trong các vụ cháy diễn ra vào mùa hè năm 2019 và 2020.

“Điều này dẫn đến hàng trăm ca tử vong vào thời điểm đó và nhiều khả năng gây ra các hậu quả sức khỏe lâu dài cho nhiều người”, ông nói.

Một nghiên cứu khác do các nhà khoa học từ Anh và Bỉ thực hiện phát hiện biến đổi khí hậu đang làm tăng nguy cơ cháy rừng, đặc biệt ở các quốc gia như Úc, Siberia và khu vực đồng cỏ xavan ở châu Phi.

Ở một số khu vực, nguyên nhân chính làm tăng nguy cơ cháy rừng là nhiệt độ tăng cao, trong khi những nơi khác lại ghi nhận yếu tố độ ẩm thấp.