Vai trò của Chính phủ đối với sự phát triển ĐBSCL trước biến đổi khí hậu

(Moitruong.net.vn) – Ngày 26/9, Hội nghị chuyển đổi mô hình phát triển bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu tại Cần Thơ đã hoàn thành ngày làm việc đầu tiên với sự thảo luận sôi nổi của các đại biểu xung quanh hai chuyên đề về: “Định hình chiến lược phát triển bền vững” và “Huy động, điều phối nguồn lực cho phát triển ĐBSCL”.

Sẽ đối mặt với nhiều thách thức

ĐBSCL là một trong những vùng đồng bằng màu mỡ và có sản lượng nông sản lớn nhất khu vực Đông Nam Á và đứng đầu Việt Nam. Tính đến tháng 4/2017, ĐBSCL đóng góp 54% sản lượng lúa, 70% lượng thủy sản nuôi trồng, 36,5% lượng trái cây, cung cấp 90% sản lượng lúa gạo xuất khẩu và 65% sản lượng thủy sản xuất khẩu của cả nước.

Các đại biểu tham dự Hội nghị

Tuy nhiên, ĐBSCL đã, đang và sẽ đối mặt với nhiều vấn đề nghiêm trọng, bị tác động mạnh của biến đổi khí hậu và nước biển dâng gây thiệt hại nhiều về cả người và của cho ĐBSCL. “Do tác động mạnh nhất của biến đổi khí hậu, nước biển dâng, khí hậu cực đoan, cùng mô hình phát triển thiếu tính tổng thể, gắn kết nội tại trong vùng, quản lý nhà nước còn bất cập, thừa chồng chéo, thiếu phối hợp mang đến nhiều thách thức, đe dọa quá trình phát triển của ĐBSCL tác động đến việc suy giảm tài nguyên nước, phù sa, sụt lún đất, nước biển dâng làm thay đổi căn bản mô hình đất, tập quán sinh hoạt, sinh kế và đời sống người dân trong vùng”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh. Những tác động này sẽ gây nhiều thách thức, đe dọa đến quá trình phát triển của vùng ĐBSCL nói riêng và cả nước nói chung. Vì vậy, định hình sự chuyển đổi mô hình phát triển ĐBSCL theo hướng bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu có ý nghĩa rất quan trọng. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có tầm nhìn mới về một ĐBSCL phát triển bền vững, thịnh vượng, gắn kết chặt chẽ với các vùng kinh tế trọng điểm cả nước và tiểu vùng sông Mê Công.

Các chính sách đột phá

Ngày đầu tiên của hội nghị đã thảo luận xung quanh hai chuyên đề về: “Định hình chiến lược phát triển bền vững” và “Huy động, điều phối nguồn lực cho phát triển ĐBSCL”.

Qua đó, ngay sau khai mạc, Phó Thủ tướng đề nghị các đại biểu phải thảo luận bốn vấn đề chính sau:

Một là, phân tích, nhận diện được đầy đủ các thách thức do biến đổi khí hậu, quá trình phát triển nội tại của vùng ĐBSCL, các hoạt động sử dụng nguồn nước ở thượng nguồn.

Hai là, dự báo được các xu thế tác động chính, nhận diện được các cơ hội trong ngắn hạn và dài hạn làm cơ sở cho định hình mô hình phát triển vùng ĐBSCL và các định hướng chuyển đổi lớn.

Ba là, thảo luận và đề xuất các cơ chế chính sách đổi mới có tính đột phát nhằm tận dụng cơ hội chuyển hóa các thách thức thúc đẩy quá trình chuyển đổi, phát triển bền vững ĐBSCL, trong đó, tập trung vào các cơ chế về đất đai, thuế, kiến tạo thị trường, xúc tiến đầu tư, khoa học công nghệ, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực.

Bốn là, xác định các dự án, các nhóm nhiệm vụ, chương trình, đề án, dự án ưu tiên với nguồn lực, lộ trình thực hiện phù hợp trong tổng thể phát triển toàn vùng với sự tham gia của các bên gồm: Chính phủ, địa phương, các tổ chức trong và ngoài nước, đặc biệt là người dân và doanh nghiệp trong vùng ĐBSCL và các khu vực lân cận, nhất là Thành phố Hồ Chí Minh.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các đại biểu sẽ tham gia vào các phiên thảo luận chuyên đề để làm rõ các vấn đề cốt yếu, một là nhận diện thách thức, cơ hội và giải pháp chuyển đổi mô hình phát triển cho vùng ĐBSCL, hai là quy hoạch tích hợp, phát triển hạ tầng và cơ chế điều phối vùng, ba là phát triển nông nghiệp bền vững, hạ tầng thủy lợi, chủ động phòng chống thiên tai, sạt lỡ, bốn là nhu cầu, cách thức huy động và điều phối nguồn lực. “Kết quả thảo luận trao đổi ngày thứ nhất sẽ được báo cáo tại Phiên toàn thể ngày thứ 2 do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì. Những kết quả của Hội nghị sẽ là cơ sở để Chính phủ xem xét, ban hành Nghị quyết về phát triển bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu vùng ĐBSCL”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết.

Đồng thời, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng đề nghị các Bộ, ngành, địa phương khi thảo luận và trao đổi cần có sự đổi mới mạnh mẽ trong tư duy và cách tiếp cận theo hướng mở, hiện đại, lấy tri thức khoa học công nghệ làm nền tảng, kinh nghiệm thực tiễn trong nước và quốc tế là sức mạnh trong các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu. Các giải pháp đưa ra cần có tính đột phá, khả thi cao, mang tính kết nối liên vùng và nội vùng, có sự thống nhất, kế thừa các chủ trương chính sách, các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu tại vùng ĐBSCL.

Cũng tại Hội nghị, Phó thủ tướng Chính phủ kêu gọi các nhà tài trợ, các tổ chức quốc tế tiếp tục quan tâm và hỗ trợ thích đáng cả về kỹ thuật và tài chính cho ĐBSCL. Phát huy hơn nữa vai trò của Ủy hội sông Mê Công quốc tế, tăng cường chia sẻ thông tin, quản lý, sử dụng bền vững nguồn nước giữa các nước trong lưu vực Mê Công vì sự thịnh vượng chung của khu vực.

Oanh Lê