Báo động tình trạng ô nhiễm khu vực cảng biển

Ông Nghiêm Quốc Vinh, PGĐ Cảng vụ Hàng hải (CVHH) Hải Phòng chia sẻ, 5 năm trở lại đây, lượng tàu, thuyền vào khu vực cảng biển Hải Phòng ngày càng tăng. Nếu như năm 2013, tổng số tàu vào Hải Phòng đạt khoảng 16.800 lượt, đến năm 2018, con số này tăng lên gần 18.000 lượt. 6 tháng đầu năm 2019 là hơn 8.600 lượt. Đó là chưa kể hàng chục nghìn lượt phương tiện thủy nội địa ra vào khu vực này.

Tại khu vực cảng biển TP HCM, 5 năm gần đây, lượng tàu biển vào hoạt động cũng gia tăng chóng mặt. Tổng số lượt tàu biển vào TP HCM từ 18.667 lượt (năm 2014) tăng lên 20.550 lượt (năm 2018). 8 tháng đầu năm 2019 đạt gần 14.100 lượt tàu. Số lượt phương tiện thủy nội địa tăng từ 58.276 lượt (năm 2014) lên ngưỡng hơn 95.330 lượt (năm 2018).

Tương tự tại khu vực cảng biển Vũng Tàu, 2 năm qua, lượng tàu cập cảng cũng gia tăng đáng kể. Đại diện Phòng Thủ tục tàu biển, CVHH Vũng Tàu cho biết, nếu năm 2017, tổng lượt tàu vào khu vực vùng nước cảng biển Vũng Tàu đạt hơn 16.000 lượt thì năm 2018, con số này đạt hơn 21.200 lượt.

“Lượng tàu gia tăng cho thấy cảng biển Việt Nam ngày càng khẳng định được vị thế trên bản đồ hàng hải thế giới, mở ra nhiều cơ hội cho hàng hóa xuất nhập khẩu. Song, đi kèm với đó là thách thức rất lớn về ô nhiễm môi trường, nguồn nước từ hoạt động vận tải”, đại diện các CVHH cho biết.

Hoạt động của tàu biển là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường hàng hải

Cảng biển đang đem lại nguồn lợi lớn cho kinh tế nước ta. Sự tăng trưởng trên ẩn chứa nguy cơ ô nhiễm môi trường từ các bến cảng. Chính ô nhiễm môi trường đã tác động xấu cản trở sự phát triển kinh tế – xã hội.

Hiện Việt Nam có trên 1.700 tàu vận tải, cùng với số lượng tàu cá khoảng 130.000 tàu, tương ứng với lượng nhiên liệu xăng dầu tiêu thụ khoảng gần 4 triệu tấn/năm. Có thể nói, đây chính là nguồn gây ra ô nhiễm cho vùng biển, ven biển và nhiều nơi, tác động nghiêm trọng đến hệ sinh thái biển, hủy hoại các nguồn tài nguyên biển, gây nguy hiểm cho sức khỏe con người.

Chất lượng của tàu biển Việt Nam thường không cao, nhiều phương tiện đã quá cũ, lạc hậu, hiệu suất đốt cháy nhiên liệu thấp và chưa có hệ thống xử lý khí thải… nên đã phát thải nhiều khí độc như: SO2, CO2, CO, NO2, CxHy… Chất lượng của tàu biển Việt Nam thường không cao… nên đã phát thải nhiều khí độc

Hệ thống cảng biển Việt Nam có 91 cảng lớn, nhỏ, tổng chiều dài tuyến mép bến trên 37km, hơn 160 bến phao, 300 cầu cảng. Tốc độ xây dựng bến cảng mỗi năm tăng lên 6%, cả nước tăng thên 2km cầu cảng.

Lượng hàng hoá qua bến cảng Việt Năm tăng 15%/ năm. Số tàu thuyền đến cảng và lượng hàng hoá đi qua cảng ngày càng nhiều và nhanh. Nhưng hiện nay hệ thống cảng Việt Nam cũng có những hạn chế như chưa có cảng nước sâu để nhận hàng ở tàu trọng tải lớn, thiết bị chuyên dùng xếp dỡ hàng hoá ít, mạng lưới giao thông chưa đồng bộ, kết cấu hạ tầng chưa đáp ứng tiêu chuẩn cảng Quốc tế, thiếu lực lượng và các phương tiện ứng cứu sự cố tràn dầu tại bến cảng.

Trong thời gian ngắn nước ta đã xây dựng thêm nhiều bến cảng. Nhìn chung không gian phát triển cảng thường xây dựng ở những nơi có các hệ sinh thái nhạy cảm và có giá trị. Hậu quả là hầu hết các hoạt động của cảng đều tác động tiêu cực đến sinh thái và môi trường tự nhiên như mất các nơi sinh cư, ô nhiễm nước, không khí, và đất xung quanh khu vực cảng.

Khi xây dựng cảng Cái Lân ( Quảng Ninh) đã nạo vét luồng cảng chạm qua vịnh Hạ Long, nạo vét đã tác động xấu tới hệ sinh thái đáy biển. Việc mở rộng cảng cùng với các công trình khu vực cảng làm cho 359ha rừng ngập mặn và 47 ha bãi biển, hàng chục ha cỏ biển bị phá huỷ. Khi nạo vét cảng Đà Nẵng đã làm suy thoái nặng rạn san hô ở vùng này.

Một trong những tác nhân gây ô nhiễm nguy hại cảng và vùng cảng, lớn nhất là dầu, các phế thải trên tàu và phế liệu xây dựng cảng được tuồn xuống biển, làm ô nhiễm cả không khí, đất và nước.

Mặc dù các tỉnh đã triển khai rất nhiều giải pháp nhưng đến nay, tình trạng ô nhiễm vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Về lâu dài không chỉ gây ô nhiễm cảng cá, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân mà còn gây ảnh hưởng đến cảnh quan sinh thái và môi trường biển.

Ngọc Linh (t/h)