Bảo vệ môi trường

Cà Mau: Trao quyền chủ động cho cơ sở trong công tác bảo vệ môi trường

Mai Hạ • 04/11/2025 17:03

Trao quyền chủ động cho cơ sở là một trong 5 nhiệm vụ mà Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau đang thực hiện trong việc cụ thể hóa nội dung các nghị định trong việc thực thi Luật bảo vệ môi trường, góp phần tăng hiệu quả bảo vệ môi trường tại địa phương.

Nhằm cụ thể hóa quy định của Luật Bảo vệ môi trường và bảo đảm việc thực hiện thống nhất, đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau đang tích cực tổ chức các hoạt động tập huấn, phổ biến quy định mới trong lĩnh vực môi trường. Các lớp tập huấn giúp chính quyền hai cấp nắm vững quy định, nâng cao năng lực quản lý, giám sát, góp phần tăng hiệu quả bảo vệ môi trường tại địa phương.

Phân cấp mạnh cho cấp xã – “tuyến đầu” bảo vệ môi trường

Trong những ngày qua, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau phối hợp các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức nhiều buổi tập huấn, phổ biến các nội dung của Nghị định số 131/2025/NĐ-CP và Nghị định số 136/2025/NĐ-CP liên quan đến lĩnh vực môi trường.

Theo nội dung Nghị định 131/2025/NĐ-CP, chính quyền cấp xã được giao 19 nhiệm vụ, thẩm quyền, trong đó HĐND cấp xã có 1 nhiệm vụ, UBND cấp xã có 14 nhiệm vụ và Chủ tịch UBND cấp xã có 5 nhiệm vụ. Đây là bước phân cấp mạnh, trao quyền chủ động cho cơ sở trong công tác bảo vệ môi trường.

UBND cấp xã trực tiếp đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ cụ thể như: lập danh mục cụm công nghiệp chưa có hệ thống thu gom, thoát nước và xử lý nước thải tập trung; tổng hợp nhu cầu ngân sách cho hoạt động bảo vệ môi trường làng nghề; chỉ đạo triển khai mô hình thu gom, xử lý chất thải rắn, nước thải tại chỗ; đầu tư xây dựng các công trình bảo vệ môi trường quy mô xã.

Cùng với đó, UBND cấp xã còn chịu trách nhiệm quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ bảo đảm tuân thủ quy định môi trường; quản lý công tác thu gom và xử lý chất thải khu vực nông thôn; theo dõi, đánh giá diễn biến chất lượng môi trường; tổ chức khoanh vùng, cải tạo, phục hồi các điểm ô nhiễm trên địa bàn.

Ngoài việc báo cáo công tác bảo vệ môi trường định kỳ trước ngày 31/1 hàng năm, UBND cấp xã còn có trách nhiệm công bố sự cố môi trường, chỉ đạo phục hồi sau sự cố, ban hành kế hoạch ứng phó và yêu cầu bồi thường thiệt hại đối với các hành vi gây ô nhiễm. Đáng chú ý, cấp xã có thể đề nghị cấp tỉnh thẩm định dữ liệu, xác định thiệt hại môi trường, đồng thời hướng dẫn, kiểm tra các chủ đầu tư, cơ sở sản xuất về hạ tầng bảo vệ môi trường trong cụm công nghiệp. Việc công khai kế hoạch ứng phó sự cố môi trường trên cổng thông tin điện tử của xã được quy định rõ nhằm tăng tính minh bạch, tạo sự đồng thuận trong nhân dân.

Riêng Chủ tịch UBND cấp xã được giao 5 nhiệm vụ mang tính điều hành, xử lý trực tiếp như: tiếp nhận đăng ký môi trường đối với các dự án, cơ sở thuộc đối tượng quy định; chỉ đạo, huy động lực lượng, thiết bị, phương tiện ứng phó sự cố môi trường; thành lập đoàn kiểm tra đột xuất, xác định nguyên nhân, khắc phục sự cố chất thải; thành lập tổ công tác xử lý ngay từ cơ sở.

Những quy định này giúp cấp xã thực sự trở thành “tuyến đầu” trong phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường, chủ động trong quản lý, giám sát và bảo vệ môi trường tại địa phương.

Thống nhất quy định về cấp phép và bảo tồn đa dạng sinh học

Một nội dung được đặc biệt quan tâm trong các lớp tập huấn là quy định về giấy phép và đăng ký môi trường theo Nghị định 136/2025/NĐ-CP. Theo đó, các dự án, cơ sở đã được cấp giấy phép môi trường trước ngày 1/7/2025 nhưng không thuộc đối tượng phải có giấy phép theo quy định mới được quyền lựa chọn: tiếp tục sử dụng giấy phép đã cấp đến hết thời hạn hoặc thực hiện đăng ký môi trường theo quy định mới.

Các giấy phép cũ sẽ hết hiệu lực nếu cơ sở thực hiện đăng ký môi trường mới hoặc thuộc đối tượng được miễn đăng ký. Quy định này nhằm giảm bớt thủ tục hành chính, đồng thời đảm bảo kiểm soát hiệu quả các nguồn phát thải, tiếng ồn, khí thải trong hoạt động sản xuất.

Không chỉ trong lĩnh vực môi trường, công tác bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học cũng được phân cấp mạnh hơn cho cấp xã. Theo quy định mới, cấp xã được giao 3 nhiệm vụ, gồm: cử đại diện tham gia Hội đồng thẩm định dự án thành lập khu bảo tồn đất ngập nước cấp tỉnh; tham gia Hội đồng thẩm định dự án xác lập di sản thiên nhiên cấp tỉnh; Chủ tịch UBND cấp xã có quyền quyết định phương án tự vệ nhằm bảo vệ tính mạng người dân, hạn chế tổn hại đến động vật hoang dã khi có tình huống khẩn cấp.

Những quy định này giúp mở rộng vai trò của chính quyền cơ sở trong quản lý, bảo vệ hệ sinh thái và đa dạng sinh học, gắn trách nhiệm địa phương với phát triển bền vững.

Bà Trịnh Khánh Ngọc, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau), cho biết:

“Việc tổ chức các lớp tập huấn không chỉ nhằm truyền đạt văn bản pháp luật mà còn hướng đến xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở hiểu luật, nắm rõ việc, làm đúng quy trình. Qua đó, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý, bảo vệ môi trường, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học trên địa bàn tỉnh.”