Môi trường - Tài nguyên

“Công việc của chúng ta là làm thế nào để thiên tai không trở thành thảm họa”

Thanh Thảo - Hoàng Thơ 31/01/2025 18:00

Đó là câu nói mà Phóng viên/Biên tập viên Nguyễn Tùng Thư luôn trăn trở suốt nhiều năm làm báo trong lĩnh vực môi trường và biến đổi khí hậu.

Trong thời gian cơn bão số 3 (Yagi) đi qua, PV VTV Tùng Thư (Đài truyền hình Việt Nam) có lẽ là cái tên gây sốt trên nhiều diễn đàn khi đã bất chấp nguy hiểm, trực chiến tại tâm bão Cô Tô (Quảng Ninh) để cập nhật thông tin về tình hình thời tiết thời điểm bão đổ bộ. Bản thân là nữ giới, lại thường xuyên phải tác nghiệp trong điều kiện nguy hiểm nhưng PV Tùng Thư cho biết, ngoài niềm đam mê, cô còn coi đó là trách nhiệm phải gánh trên vai khi đảm nhiệm công việc này.

anh-1.jpg
PV/BTV Nguyễn Tùng Thư

PV: Xin chào PV/BTV Tùng Thư, cơ duyên nào khiến chị lựa chọn ngành báo và theo đuổi mảng đề tài về môi trường và biến đổi khí hậu?

PV/BTV Tùng Thư: Người ta thường nói rằng “nghề chọn người chứ không phải người chọn nghề”. Việc từ cộng tác viên đến biên tập viên và trở thành phóng viên chuyên sâu gắn với các vấn đề về môi trường thực sự là mối duyên được nhen nhóm, gắn kết với nhau.

Tôi đã đưa tin về bão lũ từ năm 2012 nhưng lý do khiến tôi quyết định theo đuổi mảng đề tài này là vào năm 2013, 2014, đó là thời điểm bão Haiyan (Hải Yến) đổ bộ vào miền trung Philippines và được dự báo sẽ đi vào nước ta. Ngày đó, khi có cơ hội sang Philippines công tác và được tận mắt chứng kiến hình ảnh những ngôi mộ tập thể do sức tàn phá khủng khiếp của cơn bão gây ra, tôi cảm thấy vô cùng ám ảnh. Tôi nghĩ nếu công tác dự báo được thực hiện tốt hơn thì sẽ không xảy ra những thảm họa nghiêm trọng như vậy. Khi ấy, tôi cũng đã được nghe một câu nói khiến bản thân trăn trở rất nhiều, đó là “Dù chúng ta không thể ngăn cản được thiên tai nhưng làm thế nào để thiên tai không trở thành thảm họa, đó chính là công việc của chúng ta…”. Kể từ thời điểm đó, tôi đã quyết định theo đuổi mảng đề tài này.

PV: Chị có thể chia sẻ cảm xúc của mình trong những giây phút tác nghiệp đầy thử thách tại hiện trường tâm bão Yagi ở huyện đảo Cô Tô (Quảng Ninh) vừa qua? Khó khăn lớn nhất mà chị phải đối mặt trong thời điểm đó là gì?

PV/BTV Tùng Thư: Trong 16 năm theo nghề thì đã có khoảng 12-13 năm tôi làm phóng viên chuyên sâu về thiên tai, biến đổi khí hậu và môi trường. Tôi đã học hỏi rất nhiều từ thực tế hiện trường, từ đồng nghiệp và cả những chương trình đào tạo đặc biệt dành cho phóng viên chuyên sâu tại các "điểm nóng" thiên tai. Vì vậy, tôi luôn giữ tâm thế sẵn sàng cho công việc đưa tin này.

Tuy nhiên, tôi lại luôn lo lắng không biết có ai bị thương vong không. May mắn thay, ở Cô Tô không có trường hợp thương vong nào. Khi cơn bão đi qua, tôi thở phào nhẹ nhõm. Cảm giác lúc đó như mình đã giành chiến thắng. Mặc dù rất mệt nhưng tôi vẫn thấy vô cùng sung sướng và có một nguồn năng lượng đặc biệt.

Đối với bà con hay công việc của lực lượng cứu hộ thì công việc của phóng viên là rất nhỏ bé. Điều ám ảnh lớn nhất đối với mỗi phóng viên là không thể truyền được tin bài về. Theo tôi, đã là phóng viên, các bạn nên đầu tư một chiếc điện thoại đời mới nhất có thể. Tôi nhận ra được rằng, chính chiếc điện thoại sẽ là công cụ tác nghiệp nhanh và hiệu quả nhất so với việc sử dụng máy quay vì phải mất thời gian để cóp ra.

PV: Với mỗi chuyến công tác như vậy, đặc biệt là khi phải tác nghiệp trong những điều kiện không thuận lợi, chị đã có sự chuẩn bị như thế nào để vừa đảm bảo được chất lượng công việc, vừa bảo đảm an toàn cho bản thân?

PV/BTV Tùng Thư: Đã có rất nhiều người hỏi tôi câu này (Cười). Nhưng thật ra ai làm báo rồi thì cũng sẽ hiểu, bởi không chỉ có mỗi phóng viên môi trường và biến đổi khí hậu là vất vả, vì đã là phóng viên, nhất là phóng viên thời sự, tin tức thì ai cũng rất vất vả cả, không phân biệt nam hay nữ.

Như đã chia sẻ, trước khi đi đưa tin về cơn bão Yagi, tôi từng làm việc với NHK Nhật Bản – một Đài truyền hình đưa tin thiên tai và thảm họa hàng đầu thế giới. Tôi đã được học rất kỹ lưỡng từ các thầy về cách đưa tin trước, trong và sau khi thiên tai xảy ra để đảm bảo an toàn cho người phóng viên. Trước các đợt công tác, phóng viên cũng sẽ được đài cấp một bộ kit chuẩn bị khi đưa tin, bao gồm áo mưa và đồ bảo hộ. Ngoài ra, cần chuẩn bị lương thực thực phẩm. Người Nhật gợi ý mang theo socola vì cấp đường rất nhanh, giúp duy trì năng lượng trong tình huống đói lạnh và tụt huyết áp. Tôi cũng mang theo trà gừng để hồi phục sức khỏe khi cảm thấy hơi choáng hoặc lạnh.

Phải thừa nhận rằng phóng viên nữ gặp rất nhiều bất lợi, và tôi cũng đã nói với con mình rằng sức khỏe thực sự rất quan trọng. Nếu không có sức khỏe thì không thể làm phóng viên, đặc biệt là phóng viên thời sự. Sức khỏe tuy không bằng nam giới nhưng tôi có mẹo như kỷ luật với bản thân, ăn uống điều độ và một số cách để trang bị mình.

anh-2.jpg
Hình ảnh PV/BTV Tùng Thư trong một lần tác nghiệp đưa tin về bão, lũ

PV: Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ngày càng trở nên nghiêm trọng, chị đánh giá như thế nào về vai trò của báo chí trong việc thay đổi nhận thức và hành động của cộng đồng?

PV/BTV Tùng Thư: Theo tôi, mọi hành động đúng đều phải được bắt nguồn từ tư tưởng đúng. Đặc biệt, trong bối cảnh ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu ngày càng trầm trọng như hiện nay, vai trò của báo chí lại càng quan trọng hơn nữa. Báo chí cần cân đối và điều chỉnh để vừa tiếp cận một cách gần gũi nhất với độc giả nhưng cũng luôn giữ đúng được tôn chỉ là nguồn thông tin chính thống.

PV: Hiện nay, trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển đã mở ra nhiều cơ hội cũng như những thách thức cho nhiều ngành nghề, trong đó có báo chí. Chị có nghĩ rằng AI sẽ thay đổi cách chúng ta làm báo về môi trường không?

PV/BTV Tùng Thư: Quả thực, sự phát triển của khoa học công nghệ đã giúp đỡ cho các nhà báo rất nhiều, có thể kể đến phương tiện kĩ thuật trong tác nghiệp, với một chiếc điện thoại là các nhà báo, phóng viên đã có thể sản xuất tin, bài. Nhiều đồng nghiệp trong ngành cũng nói với tôi, AI có thể là mối đe dọa đối với công việc của chúng tôi nhưng tôi lại không cho là như vậy. Bởi theo tôi, trí tuệ con người vẫn là điều gì đó vô cùng đặc biệt, con người có góc độ, nhãn quan và quan điểm. AI chỉ đóng vai trò như một trợ lý chứ không thể thay thế con người.

PV: Với kinh nghiệm của bản thân, chị có thể đưa ra lời khuyên cho các bạn trẻ đang theo đuổi nghề báo, đặc biệt là trong lĩnh vực khó khăn và đầy thử thách như môi trường và biến đổi khí hậu?

PV/BTV Tùng Thư: Nếu như có thể, tất cả các bạn phóng viên khi bắt đầu bước vào nghề hãy chọn cho mình một chủ đề chuyên sâu, một lĩnh vực cụ thể mà bản thân muốn theo đuổi, sau đó tập trung làm và phát triển tốt lĩnh vực đó, có như vậy các bạn mới có thể đi xa được.

Xin cảm ơn PV/BTV Tùng Thư! Bước sang năm mới 2025, chúc chị có thêm thật nhiều sức khỏe để tiếp tục cống hiến cho công việc, cho hoài bão của mình!

Bài liên quan

(0) Bình luận
Video
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
}
“Công việc của chúng ta là làm thế nào để thiên tai không trở thành thảm họa”
(*) Bản quyền thuộc về Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống. Cấm sao chép dưới mọi hình thức nếu không có sự chấp thuận bằng văn bản.