Địa phương nào chịu mức giá nước sông Đuống cao gấp đôi giá nước sông Đà?

Nhà máy nước mặt Sông Đuống và Nhà máy nước mặt Sông Đà là hai đơn vị “bán sỉ” nước lớn nhất hiện nay cho Hà Nội. Dưới hai công ty này có nhiều công ty phân phối bán lẻ đến từng hộ dân. Hai đơn vị đều xử lý nước mặt của các con sông Đuống – sông Đà để cung cấp nước sạch sinh hoạt, sản xuất cho dân Hà Nội. Tuy nhiên, mức giá mua buôn nước của Hà Nội với hai đơn vị có độ chênh lệch lớn.

Nhà máy nước mặt sông Đuống là nhà máy nước sạch sinh hoạt quy mô cấp vùng với tổng diện tích 65ha với mức đầu tư giai đoạn 1 là gần 5000 tỷ đồng, gồm 2 phân kỳ. Phân kỳ 1 khánh thành vào tháng 10/2018 với công suất 150.000m3/ngày đêm; phân kỳ 2 nâng công suất lên 300.000m3/ngày đêm, đảm bảo cung cấp nước sạch cho khoảng 3 triệu người – chiếm 1/3 dân số Hà Nội và một số địa phương phụ cận như Bắc Ninh, Hưng Yên và dần thay thế nguồn nước ngầm đã và đang có nguy cơ ô nhiễm cao.

Từ khi đưa vào vận hành phân kỳ 1, Nhà máy Nước mặt Sông Đuống đã cung cấp nước sạch sinh hoạt bổ sung cho hàng triệu người dân tại các khu vực huyện Gia Lâm, Đông Anh, quận Long Biên, quận Hoàn Kiếm và khu vực phía Nam TP bao gồm: quận Hai Bà Trưng, Hoàng Mai, huyện Thanh Trì.

Đặc biệt các khu vực khó khăn cuối nguồn nước điểm Xa La tại quận Hà Đông, một số xã huyện Thanh Trì dọc trên đường Quốc lộ 70…Cung cấp nước sạch cho một số vùng trước đây chưa có mạng lưới nước sạch phải sử dụng nước tự khoan như địa bàn các xã Trung Mầu, Văn Đức huyện Gia Lâm, và đang tiếp tục lắp đặt mạng phân phối cho các xã Dục Tú, Mai Lâm huyện Đông Anh, phạm vi này đã và đang tiếp tục được mở rộng.

Hà Nội đã có đề xuất tăng giá nước

Sau khi khánh thành phân kỳ 2, Nhà máy nước mặt sông Đuống sẽ tiếp tục bổ sung cung cấp nước sạch cho các quận nội thành, khu vực trung tâm của TP; cung cấp nước sạch cho một số vùng bổ sung thuộc ngoại thành TP như huyện Ứng Hòa, Thanh Oai và khu vực phía Nam các huyện Thường Tín, Phú Xuyên, các khu vực còn lại của huyện Đông Anh, Sóc Sơn…Bên cạnh đó, Nhà máy còn bổ sung nước cho các xã thuộc huyện Văn Giang – Hưng Yên, Khu đô thị EcoPark, thị xã Từ Sơn, Khu đô thị công nghiệp VSIP (Bắc Ninh)…

Tuy nhiên, thời gian gần đây, trước thông tin giá nước sạch Nhà máy nước sạch Sông Đuống lên đến 10.246 đồng/m3 cao gấp đôi nước sạch Sông Đà và việc người mua nước đang phải bù lỗ cho doanh nghiệp hơn 2.000 đồng/m3 được báo chí đề cập đang khiến các khách hàng sử dụng nước sạch sông Đuống có nhiều ý kiến trái chiều, đa số đều cho rằng, cùng là nước sinh hoạt, trong khi đó nước sạch sông Đuống và sông Đà chất lượng cũng gần như ngang nhau vậy mà cùng một thành phố, nơi người dân sử dụng nước giá rẻ, nơi phải sử dụng nước giá cao gấp đôi thì thật khó chấp nhận.

Ông Trần Văn Hải, người dân quận Long Biên (TP Hà Nội) cho biết, trong khi giá nước Sông Đà rơi vào khoảng hơn 5.000 đồng/m3, giá nước mặt bằng chung của Hà Nội là 7000 đồng/m3 mà giá nước sông Đuống lại vọt lên đến 3000 đồng lên đến 10246 đồng/m3 là khó chấp nhận.

Đồng quan điểm với ông Hải, ông Nguyễn Nam, người dân quận Long Biên đặt câu hỏi: Tại sao cùng một thành phố, hai đơn vị cấp nước lại có giá chênh lệch gấp đôi như vậy?

“Chúng tôi yêu cầu phải có giải thích hợp lý để người dân giám sát mới khách quan và công bằng. Chứ lý giải như Giám đốc Sở Tài chính Hà Nội về cách tính giá nước giữa các dự án là giống nhau, căn cứ vào nhiều yếu tố như chi phí sản xuất, khấu hao, phí quản lý…hay như giá nước sạch sông Đuống cao hơn vì nhà máy này sản xuất theo công nghệ mới có thể uống nước tại vòi nên đòi hỏi đầu tư quy mô hơn thì người dân cũng không đồng tình. Bởi doanh nghiệp khi làm dịch vụ cung cấp nước sạch phải đảm bảo chất lượng đầu ra nhưng giá thành phải hợp lý, càng rẻ càng tốt chứ không phải kêu đầu tư lớn rồi giá nước được phép cao”, ông Nam nói.

Dự án Nhà máy Nước mặt Sông Đuống

Mua nước của Sông Đuống, Hà Nội sẽ bù giá?

Với giá mua buôn cao, cao hơn cả giá bán lẻ nước sinh hoạt hiện nay, Nhà máy nước sông Đuống vận hành tạo áp lực về tài chính vì phải bù giá. Nếu kéo dài, việc bù giá này có thể gây thâm hụt lượng tiền ngân sách của Hà Nội.

Chuyên gia Vũ Đình Ánh lại lấy làm khó hiểu khi có vẻ như Hà Nội đã cam kết với Công ty nước sạch Sông Đuống sẽ mua lại với mức giá được 2 bên thoả thuận, chấp nhận bù lỗ để mua nước Sông Đuống. “Mà bù lỗ thì Hà Nội lấy tiền ở đâu. Cam kết này rất khó hiểu”, ông Ánh nói.

Chuyên gia Ngô Trí Long lại nhìn nhận ở khía cạnh khác, nước là mặt hàng thiết yếu, có sự kiểm soát của nhà nước. Do đó, cần phải lựa chọn nhà đầu tư có đủ năng lực, trong đó có năng lực tài chính; “Đừng vì không có vốn, phải đi vay với lãi cao, đẩy giá thành cao rồi bắt người mua phải gánh”, ông Long nói.

Giá mua buôn của nhà máy nước sống Đuống là 10.264 đồng/m3 trong khi giá nước sạch tối thiểu hiện nay bán lẻ chỉ 5.973 đồng/m3. Như vậy, mỗi năm Hà Nội có thể phải bù lỗ lớn hơn nếu nhà máy Sông Đuống được vận hành tối đa công suất và giá bán lẻ nước không tăng.

Trong bài toán giá nước này, nếu Tp.Hà Nội chấp thuận tăng giá nước, doanh nghiệp là Công ty Nước sạch Sông Đuống được lợi nhất nhưng túi tiền của hàng triệu người tiêu dùng Hà Nội bị ảnh hưởng.

Theo chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, ông chưa từng gặp trường hợp dự án đầu tư nào mà người dân “gánh” chi phí lãi vay tương đối lớn cho doanh nghiệp như dự án này.

An Nhiên (T/h)