NETZERO

Thích ứng biến đổi khí hậu: Định hướng chiến lược cho phát triển bền vững của Việt Nam

Quốc An • 09/11/2025 12:30

Trước bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng phức tạp và cực đoan, Việt Nam – một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất đang đứng trước yêu cầu tất yếu phải thích ứng, giảm phát thải và chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng kinh tế xanh, trung hòa carbon. Đây không chỉ là nhiệm vụ về môi trường, mà còn là định hướng phát triển chiến lược nhằm bảo đảm an ninh kinh tế, năng lượng và phát triển bền vững quốc gia.

Quyết tâm hội nhập, khẳng định vai trò tại các diễn đàn quốc tế

Trong nhiệm kỳ vừa qua, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã chủ động tham mưu nhiều chính sách quan trọng liên quan đến ứng phó biến đổi khí hậu, đồng thời tích cực tham gia và đóng góp có trách nhiệm tại các diễn đàn quốc tế. Điểm nhấn là cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 được Việt Nam công bố tại Hội nghị COP26, thể hiện rõ quyết tâm hòa nhập và dẫn dắt các nỗ lực toàn cầu về khí hậu.

Hàng loạt văn bản pháp lý, chiến lược và chương trình hành động đã được ban hành, hình thành khung chính sách quan trọng cho chuyển đổi xanh. Trong đó, có thể kể đến Luật Bảo vệ môi trường 2020; Nghị định 06/2022/NĐ-CP về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính; Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu đến năm 2050. Các chính sách này đặt nền móng để Việt Nam từng bước tham gia thị trường carbon quốc tế và thực thi các cam kết khí hậu một cách chủ động, minh bạch.

Theo các đánh giá quốc tế, thiệt hại kinh tế do biến đổi khí hậu có thể lên tới hàng chục nghìn tỷ USD mỗi năm. Tại Việt Nam, riêng bão Yagi năm 2024 đã gây thiệt hại hơn 3,3 tỷ USD, cho thấy tính cấp bách của việc chuyển dịch sang mô hình phát triển bền vững. Cùng với đó, các quy định mới như Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của Liên minh châu Âu tạo ra sức ép buộc các nền kinh tế, trong đó có Việt Nam, phải hành động quyết liệt hơn để bảo đảm năng lực cạnh tranh và hội nhập.

Định hướng đột phá trong giai đoạn tới

Báo cáo Chính trị của Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhiệm kỳ 2025 – 2030 xác định: Ứng phó biến đổi khí hậu, giảm phát thải và hướng đến trung hòa carbon là nhiệm vụ của toàn hệ thống chính trị, của doanh nghiệp và mỗi người dân. Trên cơ sở đó, Cục Biến đổi khí hậu đã đề xuất 5 nhóm giải pháp trọng tâm:

Hoàn thiện thể chế và chính sách: Nghiên cứu, đề xuất nội dung ứng phó biến đổi khí hậu trình Ban Chấp hành Trung ương vào năm 2027; xây dựng, trình Quốc hội thông qua Luật Biến đổi khí hậu vào năm 2029, tạo khung pháp lý thống nhất cho phát triển thị trường carbon và thực thi các cam kết quốc tế.

Triển khai nghiêm túc các cam kết quốc tế: Các hoạt động giảm phát thải và thích ứng sẽ được thực hiện theo NDC, Chiến lược quốc gia đến năm 2050 và Kế hoạch thích ứng 2021 – 2030, bảo đảm tiến độ và minh bạch.

Đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức: Tăng cường tuyên truyền trên nền tảng số; tổ chức tập huấn, hội thảo và chương trình giáo dục cộng đồng nhằm lan tỏa lợi ích và cơ hội từ mục tiêu phát thải ròng bằng “0”.

Ứng dụng dữ liệu và đổi mới sáng tạo: Xây dựng nền tảng dữ liệu quốc gia về khí hậu; ứng dụng AI, IoT, Big Data, viễn thám trong kiểm kê khí nhà kính và cảnh báo thiên tai; cung cấp 100% dịch vụ công trực tuyến toàn trình.

Tăng cường năng lực quản lý và hợp tác quốc tế: Đào tạo đội ngũ cán bộ chuyên sâu về đàm phán và chính sách khí hậu; chủ động huy động nguồn lực tài chính, công nghệ và tri thức toàn cầu.

Theo Cục Biến đổi khí hậu, những định hướng trên là nền tảng để ngành Nông nghiệp và Môi trường phát huy sức mạnh tổng hợp, biến thách thức thành cơ hội tăng trưởng xanh, đóng góp tích cực vào mục tiêu quốc gia trung hòa carbon vào năm 2050.