Emagazines

Không còn chỗ cho "nhựa dùng một lần": Hà Nội bước vào thời kỳ tiêu dùng bền vững

Thanh Thảo - Hoàng Thơ • 15:40 31/07/2025

Ngày 12/7 vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg, trong đó nêu rõ yêu cầu Hà Nội từ quý IV/2025 phải thí điểm ngừng sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần tại các nhà hàng, khách sạn, quán ăn trong khu vực Vành đai 1.

green-and-dark-green-minimalist-restoring-the-forest-presentation-1-.png

“
Trước đó, vào ngày 10/7, HĐND TP Hà Nội họp và đã thông qua Nghị quyết quy định biện pháp giảm phát thải nhựa trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và sinh hoạt trên địa bàn thành phố.

Chi tiết lộ trình cấm

nhựa dùng một lần

tại Hà Nội (2025 - 2031)

green-and-white-modern-nature-reserve-presentation-1-.png

green-and-white-modern-nature-reserve-presentation-2-.png

green-and-white-modern-nature-reserve-presentation-3-.png

Rác nhựa bủa vây Hà Nội: Hơn 60% đến từ TÚI NILON, đồ nhựa dùng một lần

green-and-dark-green-minimalist-restoring-the-forest-presentation-2-.png

“
Không chỉ tồn tại dai dẳng trong tự nhiên đến cả ngàn năm, túi nilon, đồ nhựa dùng một lần còn là “sát thủ vô hình” đối với sức khỏe con người.

green-and-white-modern-nature-reserve-presentation-5-.png

green-and-white-modern-nature-reserve-presentation-4-.png

green-and-white-modern-nature-reserve-presentation-7-.png

green-and-white-modern-nature-reserve-presentation-6-.png

Loại bỏ nhựa dùng một lần: Liệu có khả thi và hiệu quả?

Trong dòng chảy sinh hoạt hằng ngày của đô thị, chợ dân sinh đóng vai trò như những "trạm trung chuyển" không thể thiếu của thực phẩm và hàng hóa. Đây cũng chính là nơi thể hiện rõ nhất tập quán tiêu dùng tiện lợi – nơi mà túi nilon, hộp xốp, cốc nhựa... xuất hiện với tần suất dày đặc. Từ mớ rau, con cá, miếng thịt đến hộp bún, tô phở mang về đều được đóng gói, bao bọc bằng các vật dụng nhựa dùng một lần. Những món đồ này nhỏ, nhẹ, rẻ và sẵn có, đáp ứng hoàn hảo cho nhu cầu tiện lợi, nhanh gọn của cả người bán lẫn người mua. Tuy nhiên, chính sự tiện lợi ấy lại đang trở thành gánh nặng âm ỉ đối với môi trường.

Không giống siêu thị, nơi có thể kiểm soát lượng bao bì qua hệ thống quản lý và hướng dẫn tiêu dùng, các chợ dân sinh hoạt động theo hình thức nhỏ lẻ, linh hoạt và tự phát. Tại đây, gần như không có ràng buộc cụ thể về việc sử dụng vật liệu thân thiện môi trường. Các tiểu thương phần lớn vẫn sử dụng túi nilon loại rẻ, mỏng, không rõ nguồn gốc xuất xứ, được mua theo cân. Thậm chí, để chiều lòng khách hàng, họ sẵn sàng cung cấp 2–3 túi chỉ cho một món hàng.

“
Vì vậy, khi Hà Nội đặt ra lộ trình cấm nhựa dùng một lần từ năm 2026, chợ dân sinh trở thành một trong những “mặt trận” quan trọng cần thay đổi đầu tiên. Không chỉ là nơi tiêu thụ lớn, đây cũng là không gian có thể tạo nên những chuyển biến thực sự – khi thói quen của người bán lẫn người mua cùng thay đổi theo hướng bền vững hơn.

Một điểm sáng tích cực khi khởi đầu lộ trình này là hiện nay, tại nhiều khu chợ, sự thay đổi trong nhận thức đang rõ rệt khi nhiều tiểu thương và người dân Hà Nội lên tiếng ủng hộ chính sách cấm sản phẩm nhựa dùng một lần.

Khảo sát của PV Tạp chí Môi trường & Cuộc sống tại khu chợ tạm Nam Trung Yên (phường Yên Hòa), lâu nay vốn là điểm nóng tiêu thụ túi nilon và hộp xốp dùng một lần cho thấy, trong thời gian gần đây, nhiều tiểu thương tại đây đã thể hiện sự đồng tình với chủ trương cấm nhựa dùng một lần của thành phố.

capture(9).png — Hoạt động buôn bán tại khu chợ tạm Nam Trung Yên

Chị Nguyễn Thị Lành, một tiểu thương bán cá tại chợ, chia sẻ: “Ngày nào tôi cũng tiêu tốn hơn 1kg túi nilon, mà người mua nhiều khi xin tới 3 – 4 cái cho mỗi mớ cá, rau. Nhưng giờ thấy báo đài nói nhiều, tôi cũng hiểu là dùng nhiều thế này là ô nhiễm. Nếu bỏ được thì tốt cho môi trường, tốt cho con cháu mình sau này.”

Cùng quan điểm, bà Trần Thị Mai chuyên bán các mặt hàng khô tại chợ cho biết: “Họ vẫn quen xin túi để buộc đồ cho khỏi ám mùi, nhưng cũng có khách giờ mang theo hộp nhựa cứng hoặc túi vải. Theo tôi, thay đổi thói quen từ người mua là điều quyết định. Chúng tôi bán gì thì theo khách thôi.”

Từ phía người tiêu dùng, xu hướng mang theo túi cá nhân hoặc hộp đựng đang ngày càng phổ biến. Anh Đặng Văn Tú (cư dân phường Yên Hòa) chia sẻ: “Trước cứ tiện là lấy túi nilon. Nhưng giờ gia đình tôi chuyển dần sang mang túi vải đi chợ. Cái gì sống thì cho vào hộp thủy tinh luôn, sạch sẽ mà yên tâm hơn.”

Chị Hoàng Thị Diệu, một bà nội trợ ở phường Trung Hòa, chia sẻ thêm: “Ban đầu thấy hơi bất tiện, nhưng sau lại thấy lợi đủ đường. Không sợ thực phẩm nhiễm nhựa, lại bớt đi được khoản rác thải trong nhà.”

capture(10).png — Thông điệp đầu tiên khi du khách tới Cù Lao Chàm

Thực tế cho thấy, nhiều địa phương trên cả nước đã chủ động tiên phong trong việc giảm thiểu đồ nhựa. Từ năm 2019, Cù Lao Chàm (Quảng Nam) trở thành địa phương đầu tiên cấm du khách mang theo túi nilon ra đảo. Năm 2022, Cô Tô (Quảng Ninh) cũng áp dụng biện pháp tương tự. Trước đó, Vịnh Hạ Long đã cấm đồ nhựa dùng một lần từ năm 2018. TP.HCM đặt mục tiêu đến 2030 hạn chế tối đa túi nilon tại xã đảo Thạnh An và khu du lịch Cần Giờ.

“
Có thể thấy, tương lai không có túi nilon và nhựa dùng một lần không chỉ là lý thuyết. Chỉ trong vòng 70 năm xuất hiện trên thị trường – từ năm 1957 đến nay, túi nilon chưa thể có chỗ đứng trong tương lai nếu quay trở về vật liệu thay thế tự nhiên, phân hủy được như giấy kraft, vải không dệt, giỏ mây, hộp thực phẩm inox, thủy tinh...

Để tiến tới một Hà Nội “không nhựa”

Các chuyên gia đánh giá, Chỉ thị số 20/CT-TTg do Chính phủ ban hành và Nghị quyết quy định biện pháp giảm phát thải nhựa trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và sinh hoạt trên địa bàn thành phố được HĐND TP Hà Nội thông qua thời gian vừa qua đã chính thức đặt nền móng cho quyết tâm phát triển đô thị xanh bền vững của Hà Nội.

“
Theo các chuyên gia, để các doanh nghiệp thực sự “xanh,” điểm đến sạch bóng rác thải nhựa dùng một lần sẽ là thách thức không nhỏ. “Bài toán” thay đổi từ tư duy, nhận thức đến hành vi của người dân, doanh nghiệp sẽ gặp khó trên con đường tham gia vào nền kinh tế tuần hoàn. Bởi để có được sản phẩm xanh, doanh nghiệp xanh, cuộc sống xanh đòi hỏi đầu tư chi phí và nguồn lực lớn.

green-and-dark-green-minimalist-restoring-the-forest-presentation-3-.png

green-and-dark-green-minimalist-restoring-the-forest-presentation-4-.png

“
Hà Nội đang đi những bước đầu tiên trên hành trình không dễ dàng – hành trình loại bỏ nhựa dùng một lần để tiến tới một đô thị xanh, sạch, bền vững. Nhưng sự thay đổi, dù nhỏ nhất, từ một chiếc túi vải mang theo đi chợ, một hộp thủy tinh thay thế hộp xốp… đều là những viên gạch đầu tiên đặt nền móng cho một tương lai mới. Một tương lai mà mỗi công dân không chỉ là người tiêu dùng, mà còn là người kiến tạo. Mặc dù từ chính sách đến thực tiễn vẫn còn khoảng cách, nhưng những tín hiệu tích cực từ người dân, tiểu thương cho thấy con đường này hoàn toàn khả thi nếu có quyết tâm, đồng thuận và các giải pháp hỗ trợ phù hợp.