TP HCM đề xuất phân vùng hạn chế xe mô tô, xe máy chạy xăng

Sáng 8/8, Sở Xây dựng TP HCM đã nghe báo cáo giải pháp chuyển đổi giao thông xanh tại Côn Đảo và Cần Giờ cũ và Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông trên địa bàn TP HCM. Đề án được Tư vấn là Liên doanh công ty cổ phần đô thị bền vững Viện Khoa học công nghệ năng lượng môi trường thực hiện.

TP.HCM nghiên cứu quy định bắt buộc kiểm định khí thải xe máy, loại bỏ xe cũ nát

Đơn vị Tư vấn đề xuất phân vùng hạn chế phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch vào trung tâm TP HCM và có chia lộ trình.

Theo đó, sẽ chia vành đai gồm khu vực trung tâm (gồm các quận 1, 3, 5, 6, 8, 10, 11, Bình Thạnh, Tân Bình, Tân Phú và Phú Nhuận trước đây) với các tuyến đường ranh giới như cầu Điện Biên Phủ, cầu Bùi Hữu Nghĩa, cầu Bông, cầu Hoàng Hoa Thám, cầu Kiệu, cầu Công Lý, cầu Lê Văn Sỹ, đường Bà Huyện Thanh Quan, đường Nguyễn Phúc Nguyên, CMT8, Cao Thắng, Lê Hồng Phong, đường 3 tháng 2, Lý Thái Tổ, Ngô Gia Tự, Lê Hồng Phong, Hồ Thị Kỷ, Trần Phú, Nguyễn Trãi, Phan Văn Trị, Nguyễn Văn Cừ…Ngoài ra còn có khu vực liền kề gồm TP Thủ Đức cũ.

Đề án kiểm soát khí thải phương tiện sẽ chia 2 giai đoạn, giai đoạn 1 lập vành đai thu phí thuộc khu vực trung tâm TP, nơi có mật độ giao thông cao và mức độ ô nhiễm lớn. Song song đó sẽ thí điểm tại Cần Giờ xây dựng mô hình du lịch xanh.

Giai đoạn 2, mở rộng phạm vi ra khu vực liền kề sau khi đánh giá hiệu quả giai đoạn 1.

Lộ trình thực hiện được đơn vị Tư vấn đề xuất triển khai từng bước từ năm 2026 đến 2032, bắt đầu với nhóm phương tiện dễ quản lý (xe tải, xe thương mại) để nâng cao nhận thức và xây dựng lòng tin nơi công chúng.

Cụ thể, năm 2025 chuẩn bị và ban hành khung pháp lý.

Từ 1/1/2026, triển khai hạn chế phương tiện gây ô nhiễm cao lưu thông vào khu vực (LEZ) gồm tại khu vực trung tâm TP HCM và Cần Giờ; hạn chế xe công nghệ, xe thương mại không đạt chuẩn khí thải đi vào khu vực LEZ.

Từ 1/1/2027, bắt đầu kiểm định khí thải bắt buộc đối với xe máy, mở rộng hạn chế xe máy không đạt chuẩn khí thải đi vào khu vực LEZ.

Đến cuối năm 2028, hoàn thành 100% xe máy công nghệ chuyển sang xe điện.

Tháng 12/2029, cấm hoàn toàn xe máy xăng tham gia dịch vụ gọi xe công nghệ. Đến hết năm 2030 hoàn thành 100% xe buýt là xe điện, năng lượng xanh; Áp dụng LEZ cho tất cả phương tiện cá nhân tại khu vực trung tâm.

Từ 1/1/2032, yêu cầu các xe máy trong thành phố phải đạt tiêu chuẩn mju71c 2 trở lên. Sau 2032 xem xét mở rộng LEZ ra khu vực Vành đai 1.

Cùng với lộ trình, đơn vị Tư vấn đề xuất nhiều chính sách hỗ trợ tài chính cho đối tượng chuyển đổi. Cụ thể như miễn 100% lệ phí trước bạ cho xe điện hoạt động kinh doanh, miễn 50% phí bảo trì đường bộ cho ô tô điện; miễn 50% lệ phí cấp đổi biển số xe điện; tăng trợ giá cho xe buýt điện; hỗ trợ 50% lãi vay hệ thống trạm sạc; hỗ trợ tiền mặt đối với hộ gia đình mua sắm xe máy mới (không quá 5 triệu đồng); hỗ trợ 10% lãi suất vay mua phương tiện trong năm đầu tiên….

Ngoài ra, TP sẽ xây dựng 750 – 1.338 trạm sạc công cộng giai đoạn 2025-2030, mở mới 72 tuyến xe buýt, đầu tư hơn 1.100 xe buýt điện mới. Lắp đặt hệ thống công nghệ giám sát và thực thi như camera nhận diện biển số tự động tại lối ra vào của vùng LEZ; hệ thống dữ liệu tự động đối chiếu biển số xe với dữ liệu đăng kiểm quốc gia để xác định tiêu chuẩn khí thải; Xử phạt tự động các trường hợp vi phạm qua camera…

Ông Bùi Hòa An – Phó giám đốc Sở Xây dựng TP HCM, nhận định, phát thải từ hoạt động giao thông là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe con người, không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là vấn đề xã hội, đòi hỏi cơ quan chức năng sớm có giải pháp chuyển đổi năng lượng xanh cho TP HCM. Thông qua đơn vị Tư vấn, Sở Xây dựng đang nghiên cứu, lấy ý kiến các chuyên gia, người dân, địa phương để hoàn thiện chính sách hợp lý nhất, trình cấp trung ương, chính quyền TP HCM trong thời gian tới.

Theo ông An, chính sách đưa ra phải công bằng, đối với người dân không để ai trong quá trình chuyển đổi mà điều kiện kinh tế đi xuống, do đó chính sách dành cho người nghèo, cận nghèo, người trung lưu…phải khác nhau. Đối với doanh nghiệp tham gia quá trình chuyển đổi như đầu tư trạm sạc, đầu tư phương tiện, pin…cũng có chính sách khác nhau.