Miền Tây bước vào mùa khô, nguy cơ xâm nhập mặn tăng cao

Các cơ quan chuyên môn dự báo xâm nhập mặn đầu mùa khô năm nay tương đương mùa khô 2024 – 2025, tuy thấp hơn các đợt hạn mặn nghiêm trọng những năm 2015 – 2016 và 2019 – 2020, nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro do phụ thuộc vào nguồn nước sông Mêkông và biến động triều cường.

Theo Cục Khí tượng Thủy văn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), tổng lượng mưa tại ĐBSCL từ tháng 1 đến tháng 3/2026 dự kiến cao hơn trung bình nhiều năm, khả năng xuất hiện mưa trái mùa. Nắng nóng trong mùa khô 2026 được đánh giá ở mức tương đương trung bình, xuất hiện muộn hơn so với mùa khô 2024 và không kéo dài như năm ngoái.

Trước nguy cơ thiếu nước ngọt và xâm nhập mặn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu các địa phương khẩn trương xác định và công bố vùng cấm, vùng hạn chế khai thác nước ngầm; lập và điều chỉnh danh mục ao, hồ, đầm, phá cần bảo vệ, không được san lấp. Bộ cũng đề nghị các tỉnh xây dựng kế hoạch khai thác, sử dụng tài nguyên nước theo hướng tiết kiệm, giảm thất thoát và bố trí phương án dự phòng cho các giai đoạn cao điểm mặn xâm nhập.

Kịch bản nguồn nước mùa khô 2025 – 2026 cho thấy lượng nước về ĐBSCL cơ bản vẫn đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, sản xuất và bảo vệ môi trường. Nhờ hệ thống công trình ngăn mặn, phạm vi xâm nhập mặn được dự báo sẽ trong tầm kiểm soát, song nguy cơ thiếu nước cục bộ vẫn có thể xảy ra ở các khu vực cuối nguồn, nơi hệ thống thủy lợi còn hạn chế.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị các địa phương tiếp tục rà soát, nâng cấp hệ thống thủy lợi để tăng khả năng trữ nước, bảo đảm dòng chảy thông thoáng, hạn chế ô nhiễm; đồng thời xây dựng kịch bản ứng phó theo từng cấp độ thiếu nước và điều chỉnh cơ cấu mùa vụ, cây trồng – vật nuôi phù hợp.

Trong khi đó, Đài Khí tượng Thủy văn Nam Bộ cho biết Nam Bộ đã kết thúc mùa mưa và chuyển sang mùa khô với thời tiết hanh khô, se lạnh, gió bấc và gió chướng hoạt động mạnh. Tuy nhiên, cơ quan này cảnh báo Biển Đông vẫn có thể xuất hiện 1–2 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới muộn, gây thời tiết xấu trên biển. Giai đoạn giao mùa khiến khí quyển chưa ổn định, dễ phát sinh các hiện tượng nguy hiểm, người dân cần thường xuyên theo dõi thông tin dự báo.

Chiều 5/12, Chính phủ họp thảo luận về đề án phòng chống sụt lún, sạt lở, ngập úng, hạn hán và xâm nhập mặn tại ĐBSCL. Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh vùng đồng bằng giữ vai trò chiến lược khi chiếm 12,8% diện tích, gần 18% dân số, đóng góp phần lớn sản lượng lúa, thủy sản và trái cây xuất khẩu của cả nước. Tuy nhiên, khu vực đang đối mặt đồng thời với nhiều thách thức liên quan đến nguồn nước, đòi hỏi các giải pháp “thuận thiên”, thích ứng linh hoạt với biến đổi khí hậu.

Thủ tướng yêu cầu xây dựng các giải pháp tổng thể, căn cơ và bền vững nhằm ứng phó hiệu quả với sụt lún, sạt lở, ngập úng, hạn hán và xâm nhập mặn, hướng đến phát triển bền vững cho toàn vùng đồng bằng sông Cửu Long.

ĐBSCL: Xâm nhập mặn mùa khô 2025 - 2026 được dự báo ở mức tương đương năm trước